Ο ΚΑΙΟΜΕΝΟΣ ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ
Κοιτάχτε μπήκε στη
φωτιά! είπε ένας από το πλήθος.
Γυρίσαμε τα μάτια
γρήγορα. Ήταν
στ’ αλήθεια αυτός που
απόστρεψε το πρόσωπο, όταν του
μιλήσαμε. Και τώρα
καίγεται. Μα δε φωνάζει βοήθεια.
Διστάζω. Λέω να πάω
εκεί. Να τον αγγίξω με το χέρι μου.
Είμαι από τη φύση μου
φτιαγμένος να παραξενεύομαι.
Ποιος είναι τούτος που
αναλίσκεται περήφανος;
Το σώμα του το ανθρώπινο
δεν τον πονά;
Η χώρα εδώ είναι
σκοτεινή. Και δύσκολη. Φοβάμαι.
Ξένη φωτιά μην την
ανακατεύεις, μου είπαν.
Όμως εκείνος καίγονταν
μονάχος. Καταμόναχος.
Κι όσο αφανίζονταν τόσο
άστραφτε το πρόσωπο.
Γινόταν ήλιος.
Στην εποχή μας όπως και
σε περασμένες εποχές
άλλοι είναι μέσα στη
φωτιά κι άλλοι χειροκροτούνε.
Ο ποιητής μοιράζεται στα
δυο.
Ο Καιόμενος» είναι το πρώτο από τα δεκαεπτά ποιήματα της
συλλογής Μεταίχμιο Β, την οποία ο ποιητής εξέδωσε το 1957.
Περιλαμβάνει ποιήματα γραμμένα, κατά την ένδειξη του ίδιου του ποιητή, στο
διάστημα 1949-1955. Σημειώνει ο ίδιος σχετικά: «γραφόταν έξι χρόνια και κλείνει
μέσα της τις εμπειρίες του εμφύλιου και της ατμόσφαιρας μετά απ’ αυτόν»
Θέμα του ποιήματος είναι
η πολιτική διαμαρτυρία, με αυτοπυρπόληση ενός απογοητευμένου ιδεολόγου και η
αντίδραση του πλήθους και του ποιητή, ή «η συμβολική εικόνα του ανθρώπου που
θυσιάζει τον εαυτό του σαν ιερό σφάγιο-μια πράξη στην οποία συμμετέχει κι ο ίδιος
ο ποιητής».
Για τον «Καιόμενο» είπε ο ποιητής σε κάποια
συνέντευξή του: «Κανείς δεν γίνεται ποιητής χωρίς να πληρώσει προσωπικά. Αυτό
να το ξέρετε. Προπαντός μέσα στο δικό μας το χώρο, στην Ελλάδα, που δεν είναι
πια δικός μας. Κάποτε στα 1957, έγινα προφήτης γράφοντας τον «Καιόμενο». Ύστερα
ήρθανε οι αυτοπυρπολήσεις των βουδιστών καλόγερων στο Βιετνάμ, ύστερα του
Πάλαντς στη Τσεχοσλοβακία και του Γεωργάκη στη Γένοβα. Αργότερα σκοτώθηκε ο
Αλέξανδρος Παναγούλης».
Στον τίτλο ο παροντικός
χρόνος της μετοχής δηλώνει τη διάρκεια μιας πράξης εν ενεργεία που συμβαίνει
στο παρόν και εξακοντίζεται στο μέλλον. Καιόμενος είναι ο μάρτυρας που
θυσιάζεται, γιατί με τη θυσία του υπερβαίνει τα αδιέξοδα της ζωής και στέλνει
ένα πυρίκαυστο μήνυμα καθάρσεως. Αλλά και ο ποιητής που μετεωρίζεται
ανάμεσα στα δυο, ίσως και ο καθένας από μας που, ενώ βιώνουμε τα ηθικά και
υπαρξιακά αδιέξοδα, δεν έχουμε οδό διαφυγής……ΣΧΟΛΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Υ.Γ: ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ
ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΝΟΣ ΚΑΙΟΜΕΝΟΥ….
Σήμερα πήγα στην πλατεία.
Οι δρόμοι γύρω
φωνασκούντες άκρως την φθήνεια των ηθών.
Ο παλιατζής επίσης επιμένει
να αγοράζει παλιά καλοριφέρ
Και ακίνητα ποδήλατα.
Καλύπτω με το χέρι μου το μέτωπό μου.
Σε λίγο θα καώ εκουσίως
Για να γίνω
Το μαύρο πρόβατο του
Τύπου
Των λογικών μας κυβερνώντων
το Παράλογο
Της Ανίας του Πλήθους το
Παιχνίδι.
Με ευλάβεια ετοιμάζω το
ταξίδι μου
Στο κεκαυμένο Σύμπαν.
Ισορροπώντας στις στάχτες μου
Θα μετρήσω ένα ένα τα
χειροκροτήματα
Των καφενόβιων που
πλήττουν γύρω.
Μονάχα ένας ποιητής
κρυμμένος
Πίσω από ματαιόδοξες
λέξεις
Θα κλέψει πάλι την
παράσταση
Μιλώντας
Θύτης για το θύμα….
(Δεν κατηγορώ όλους τους ποιητές.
Κατηγορώ εκείνους που νομίζουν
Ότι το ποίημα τους
Είναι ισάξιο με τη φωτιά μου.. )
ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ
