Ο ΖΟΡΜΠΑΣ Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ..

Ο Ζορμπάς και ο Συγγραφέας δεν συνυπάρχουν απαραίτητα σε έναν άνθρωπο. Ή ακόμα κι αν αυτό συμβαίνει είναι συνήθως ανέφικτο να εναρμονίζονται πλήρως. Έτσι βλέπω εγώ τον προφορικό και τον γραπτό λόγο. Ο ένας έχει την ορμητικότητα, την απειθαρχία και την ζωντάνια που δεν υποτάσσεται σε καμία στίξη. Αντιθέτως τη δημιουργεί. Είναι καθηλωτικός, ανυπάκουος και απόλυτος και γι αυτό απίστευτα  γοητευτικός. Απαιτεί θάρρος να εκτεθεί ενώπιος ενωπίω. Ο άλλος είναι πειθαρχημένος ,ακολουθεί κανόνες και νόμους αλλά μπορεί να γίνει εξίσου ελκυστικός και αξιοθαύμαστος. Απαιτεί μεράκι, αυτοσυγκέντρωση, αίσθηση της υπαρξιακής σχεδόν ανάγκης για ανάλυση και στοχασμό. Ζει τα πράγματα με άλλο τρόπο, βλέπει με διαφορετική οπτική , καταγράφεται για να μπορεί να λειτουργήσει ως τεκμήριο, δεδομένη άποψη , δεδικασμένο. Μιλά με ευθύνη και αντιστέκεται στην ευκολία της μιας χρήσης. Αυτό δεν σημαίνει διόλου ότι ο πρώτος είναι ανεύθυνος και εύκολος. Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος μοιράζονται την ίδια ευθύνη, φέρουν το ίδιο βάρος. ‘Όταν αυτό δεν συμβαίνει πρόκειται για κακέκτυπα και καρικατούρες της μιας ή της άλλης επιλογής. Οι μαθητές μας τώρα καλούνται να δημιουργήσουν και τους δυο τρόπους έκφρασης με την ίδια επιτυχία. Έτσι αγνοείται η ιδιαίτερη κλίση τους , η επιθυμία τους , το ταλέντο τους. Και εμείς οι δάσκαλοι καλούμαστε << να διορθώσουμε>> την έκφρασή τους . Στα προφορικά είναι καλός. Στα γραπτά υστερεί. Δεν κινείται μέσα στην τάξη. Έγραψε όμως πολύ καλή έκθεση. Οι παραπάνω φράσεις είναι χιλιοειπωμένες και δείχνουν ακριβώς αυτό. Το εκπαιδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει τους μαθητές ως πολυεργαλείο που οφείλει το ίδιο καλά να ανταποκρίνεται σε όλες τις μορφές και τους τρόπους έκφρασης. Έτσι πάντα κάποιος καταπιέζεται. Ο Ζορμπάς και ο Συγγραφέας παλεύουν, συγκρούονται στα μαρμαρένια αλώνια της σχολικής τάξης. Θα μου πείτε. Όλα πρέπει να τα μαθαίνει κανείς. Και εφόσον τα παιδιά μας καλούνται να εξεταστούν γραπτώς ή θα κληθούν να γράψουν στις πανελλαδικές εξετάσεις  οποιουδήποτε τύπου πρέπει να είναι σε ετοιμότητα να περιγράψουν, να αφηγηθούν, να επιχειρηματολογήσουν, να σχολιάσουν, να προτείνουν ,να στηλιτεύσουν , να υπογραμμίσουν, να συμπτύξουν και να αναπτύξουν, να αναλύσουν και να επιλύσουν  και τελικά να αποστηθίσουν  αυτά που και ένας μεγάλος θα δυσκολευόταν να διαχειριστεί. Προσωπικά θεωρώ ότι πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους μαθητές μας με σεβασμό στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία τους. Να τονώνουμε με επιβράβευση και δημιουργικές διεξόδους την κάθε τους έκφραση. Να αποδεχόμαστε την επιλογή τους να μιλήσουν ή να γράψουν. Ή και τα δυο χωρίς όμως την ίδια πληρότητα και επιτυχία. Τέλος  είμαι εναντίον της λογιστικής αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης των γραπτών. Δεν μου αρέσουν τα κουτάκια και τα τικ στα κουτάκια. Τα νούμερα με δεκαδικούς % μου φέρνουν ζαλάδα και μπιππππ… Είναι πολύ στενά για να χωρέσουν άνθρωποι. Και κάτι ακόμα. Η νέα εφεύρεση του κριτικού γραμματισμού είναι κάτι που κάναμε και κάνουμε πολλά χρόνια τώρα χωρίς να χρησιμοποιούμε αναγκαστικά αυτόν τον όρο.. Άλλο πέθανε , άλλο δολοφονήθηκε, άλλο σκοτώθηκε, άλλο αυτοκτόνησε. Άλλο μεταρρυθμίζω, άλλο απολύω, άλλο καταστρέφω. Άλλο απολύθηκε άλλο έχασε τη δουλειά του. Άλλο πρόσφυγας, άλλο μετανάστης ,άλλο τουρίστας. Άλλο  αυτουργός και άλλο ηθικός αυτουργός μιας πράξης. Ο χρόνος, η αιτία , το αποτέλεσμα, ο σκοπός… είναι η ουσία όχι της γραμματικής αλλά της ύπαρξης του ανθρώπου. Άλλο ξύλινη γλώσσα και άλλο ξύλινη πόρτα. Με κάτι κοινό τα δύο τελευταία. Δεν ακούνε όσο κι αν τα βροντάς….  

                                                                       ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ