Με το κείμενό μου αυτό
θέλω από καρδιάς δημόσια να ευχαριστήσω τον συγγραφέα του βιβλίου <<το
ταξίδι του Φερεϋντούν>> κύριο Γρηγόρη Χαλιακόπουλο που ήρθε με χαρά
στην παράσταση που ανεβάσαμε στο χώρο του 2ου Γυμνασίου με αφορμή το
βιβλίο του. Αυτό έγινε χωρίς να ζητήσει να μάθει λεπτομέρειες για την
παράσταση, τον τρόπο της διασκευής ή της θεατρικής απόδοσης του βιβλίου του. Δεν
μας ρώτησε τίποτα και δεν επέβαλε κανέναν όρο. Σε αντίθεση με άλλους συγγραφείς
που τιμούν με την παρουσία τους ανάλογες εκδηλώσεις-παρουσιάσεις, αυτός δεν μας
ζήτησε χρήματα για τα μεταφορικά του ούτε είχε κάποια άλλη οικονομικού τύπου απαίτηση που συνήθως επιβάλλουν οι ίδιοι
οι εκδοτικοί οίκοι. Ανταποκρίθηκε αμέσως στην επιθυμία μας να παρακολουθήσει το έργο μας παρά το πιεσμένο
του πρόγραμμα και παρά σοβαρές οικογενειακές υποχρεώσεις που είχαν προκύψει και
μάλιστα με πολλή χαρά και θερμά ενθαρρυντικά λόγια για την προσπάθειά μας. Δεν έχω
λόγια λοιπόν να τον ευχαριστήσω γι αυτό….
Γνωρίζαμε βέβαια ότι
έχει παρακολουθήσει από μαθητές και όχι μόνο άπειρες παρουσιάσεις του βιβλίου
του. Μάλιστα στην Πάτρα το είχε παρουσιάσει ο ίδιος και είχε πάρει μέρος και σε μια παράσταση με
θέμα το βιβλίο του και την ζωή του Πέρση ποιητή Φερεϋντούν Φαριάντ στο θέατρο
ΑΠΟΛΛΩΝ πριν κάποια χρόνια. Γνωρίζαμε επίσης ότι την φετινή χρονιά το βιβλίο
του ανέβηκε στο θέατρο ΚΝΩΣΣΟΣ στην Αθήνα σε σκηνοθεσία
της Κατερίνας Βαρδακαστάνη που ήταν επίσης στην παράστασή μας μαζί με τον
συγγραφέα και την ευχαριστούμε πολύ γι αυτό. Όπως ευχαριστούμε και την
συγγραφέα Χρύσα Λυκούδη φίλη του κυρίου Χαλιακόπουλου που παρακολούθησε το έργο
μας με μεγάλη χαρά.
Εμείς όμως θέλαμε να
παρουσιάσουμε με διαφορετικό τρόπο το βιβλίο του ποιητή. Και ενώ όποιοι το
αγοράσουν θα δουν ότι όλα τα λόγια του συγγραφέα έγιναν ρόλοι και διάλογοι που
οι μαθητές της θεατρικής μας ομάδας απέδωσαν
άριστα, δεν σταθήκαμε μόνο στο βιβλίο. Κάναμε σύμβολο τον Φερεϋντούν και τον
χαρταετό του. Σε όλη την διάρκεια της παράστασης πετούσαν πάνω από τα κεφάλια μας
χωρίς να περιορίζονται στα στενά πλαίσια του χρόνου και του χώρου. Και με συνοδεία
τον Πόλεμο και το Ταμπούρλο του – γιατί εμείς είδαμε τον Φερεϋντούν ως θύμα
πολέμου- μας ταξίδεψαν και σε άλλες εποχές.
Από τον τρωικό πόλεμο
ως την σύγχρονη εποχή .Σε αυτό το ταξίδι οι μαθητές της θεατρικής ομάδας ήρθαν
σε επαφή με αθάνατα κείμενα. Μέσα από αυτά έμαθαν πως ο τρωικός πόλεμος- όπως και
κάθε πόλεμος- έγινε για ένα πουκάμισο αδειανό. Η Ελένη από σκηνής φώναζε: Δεν
είναι αλήθεια. Δεν μπήκα ποτέ στο γαλαζόπλωρο καράβι. Ποτέ δεν πάτησα την αντρειωμένη
Τροία. Και τα κορίτσια μονολογούσαν: Και εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα
χρόνια. (Σεφέρης) και από τον Ευριπίδη άλλα παιδιά κραύγασαν: Ανέμυαλοι όσοι
επιζητούν την δόξα με λόγχες και με δυνατά στον πόλεμο κοντάρια …….Γιατί αν το
δίκιο σου ζητάς με αίμα η αμάχη δεν θα λείψει από τον κόσμο. Και η Ανδρομάχη
μάταια παρακαλεί τον Έκτορα να μην σκοτωθεί στον πόλεμο αλλά να μείνει δίπλα της..Θα
σε αφανίσει τούτη σου η τόλμη ..το βρέφος δεν λυπείσαι τούτο….
Στη συνέχεια οι
φαντάροι στα χαρακώματα του Α΄παγκόσμιου πολέμου μας μίλησαν για την φρίκη του
πολέμου από την<< ζωή εν τάφω>> του Στρατή Μυριβήλη. Φραντσέζοι –
Βούλγαροι και Γερμανοί είναι παραχωμένοι στον ίδιο τάφο..Εχθροί και φίλοι στην
ίδια φρίκη. Και τραγουδούν..τα πολυβόλα σωπάσαν ..στρατιώτες ρωτάνε γιατί
πολεμήσαν..μη με ρωτάς ..δε θυμάμαι.. Και ο πόλεμος εξακολουθεί να βαράει το
ταμπούρλο του και ο Φερεϋντούν θυμάται το Χοραμσάρ και τα παιδιά που
σφαγιάστηκαν από τις βόμβες που έριξαν τα αεροπλάνα καθώς εκείνα αμέριμνα
πετούσαν τους χαρταετούς τους. Τι με κοιτάς, δεν με γνωρίζεις; Λένε τα νεκρά
παιδιά στους θεατές..Εγώ που πέθανα στα καταφύγια… που βρήκα θάνατο μια μέρα
ακαριαίο …που ένιωσα πείνα στην ζωή μου την επίγεια ..εγώ που πνίγηκα μια νύχτα
στο Αιγαίο….. Στη συνέχεια ο Μπρεχτ παίρνει ζωή και τα παιδιά αναφωνούν… Β΄ παγκόσμιος
πόλεμος… Νύχτα τα αντρόγυνα ξαπλώνουν στο
κρεβάτι τους …οι νέες γυναίκες θα γεννήσουν ορφανά… Και ο συγκλονιστικός
μαθητής της Β΄ Γυμνασίου τραγουδάει..Άννα μην κλαίς… Τέλος σε μια ανατριχιαστική
στιγμή του έργου είδαμε τους νεκρούς όλων των πολέμων να διαμαρτύρονται γιατί
δεν είναι υπερθέαμα από την τηλεόραση δεν διαφέρουν… .οι νεκροί δεν διαφέρουν ..τα
παιδιά τα σφαγμένα..μας κοιτούν δεν επαίρονται …την υποκρισία σιχαίνονται…. Ενώ
τα ΜΜΕ πανηγυρίζουν που οι πόλεμοι και οι τρομοκρατικές ενέργειες δημιουργούν θύματα
και έχουν θέμα… διαφημίσεις ….και
υποκριτικές δηλώσεις υπευθύνων και ανευθύνων στα δελτία ειδήσεων…. Και με
κατάρες για τον δράστη που αν δεν υπήρχε ένα θεός φυλάξει άνοστο θα μεταδίδαμε
δελτίο..όμως τώρα γιούπι μας έφτιαξε τη μέρα..έχουμε θέμα ..μες την Ευρώπη και
όχι στην Βαγδάτη..Γιατί ποιος χε.. νοιάστηκε για την Βαγδάτη….
Ο Φερεϋντούν και ο
χαρταετός του θυμούνται , νοσταλγούν και σκέφτονται. Και μαζί τους και εμείς… Οι
αγαπημένες φιγούρες των παιδικών του
χρόνων εμφανίζονται επί σκηνής..Η μητέρα του, ο πατέρας του, ο δάσκαλός του, όλοι
οι παιδικοί του φίλοι, ο Σαμίρ, ο Σελίμ, ο Νταρβίς, η Σεντάν….. όλοι έχουν κάτι
να του διδάξουν …Να αγαπά το φως, την ομορφιά και τη γνώση..Γιατί ο άνθρωπος
μόνο μέσα από την γνώση ελευθερώνεται… Και ο Φερεϋντούν συνεχίζει το ταξίδι του..Και
γίνεται Κεμάλ στης Ανατολής τα μέρη μια φορά και έναν καιρό..ενώ ο πόλεμος με
το ταμπούρλο του αναφωνεί..Καληνύχτα Κεμάλ..Αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει
ποτέ..Παρών ο Κόκκινος χαρταετός όμως ως θεός από -μηχανής κραυγάζει ως άλλη
κορυφαία χορού αρχαίας τραγωδίας…ΟΧΙ δεν πρέπει να θεωρείσαι λύση Πόλεμε ….Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΤΑΞΕΙ ΤΗΝ ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ… και τα παιδιά μας
χαρίζουν αμέσως μετά μια από τις συγκλονιστικότερες στιγμές του έργου από τον
Μπρεχτ… Στρατηγέ ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ .Ξέρει να πετάει , ξέρει και να
σκοτώνει, μόνο που έχει ένα ελάττωμα..Ξέρει να σκέφτεται..
Και ο Φερεϋντούν με τον
χαρταετό του εξακολουθούν να μας διηγούνται την ιστορία τους..Πως έφτασαν στην
Σάμο πρόσφυγες, κυνηγημένοι από τον πόλεμο και την πείνα , πως γνώρισαν τον
Γιάννη Ρίτσο , τον σπουδαίο έλληνα ποιητή ο οποίος έγραψε την συγκλονιστική του
ΕΙΡΗΝΗ..ειρήνη είναι το χαμόγελο της μάνας ..μονάχα αυτό..τίποτε άλλο δεν είναι
η ΕΙΡΗΝΗ.. πως έμαθε από αυτόν τα ελληνικά και νιώθει σαν να μιλάει την γλώσσα
όλου του κόσμου αλλά και παράλληλα νιώθει περήφανος που είναι Πέρσης.. Στο
τέλος του έργου ο Φερεϋντούν αναφωνεί ….Κανένας δεν αφήνει την πατρίδα του αν
δεν υπάρχει σοβαρός λόγος….για να λάβει
χώρα μια συγκλονιστική ερμηνεία ενός ποιήματος μιας προσφυγοπούλας από την
Κένυα, της WARSAN SHIRE…Θέλω να γυρίσω στην πατρίδα μου..αλλά πατρίδα είναι το στόμα ενός καρχαρία..είναι
η κάνη ενός όπλου…. απάντηση στις ρατσιστικές φωνές όσων διώχνουν, γκετοποιούν,
αρνούνται και δεν δείχνουν αλληλεγγύη σε
κείνους που χάνουν την πατρίδα τους εξαιτίας του πολέμου.. Και τα παιδιά
τραγουδούν με δυνατή φωνή..Εδώ θα ρίξω στη θάλασσα σαν πέτρες τα χρόνια που
χάλασα… και θα βρεθούμε ξανά όταν όλα θα έχουν περάσει..πιασμένα χέρι –χέρι και
δίνοντας ελπίδα σε όλους μας πως ο κόσμος με αυτά τα παιδιά μπορεί να γίνει
καλύτερος…..
Είμαστε περήφανοι
λοιπόν που δεν παρουσιάσαμε τον Φερεϋντούν σύμφωνα με την περπατημένη οδό… Αλλά
τον κάναμε εκπρόσωπο όλων των Φερεϋντούν του κόσμου ανεξάρτητα από πατρίδα,
χρώμα, θρησκεία, εποχή και κουλτούρα που
είναι θύματα πολέμου και μέσα από την καταστροφή και τον όλεθρο βρίσκουν τη δύναμη
να σηκωθούν και να συνεχίσουν το ταξίδι της ζωής τους με οδηγό τον κόκκινο
χαρταετό τους, τις αξίες και τις αρχές τους ..Και πάντοτε βρίσκονται άνθρωποι
με καρδιά και ψυχή να τους περιθάλψουν
και να τους χαρίσουν ένα χαμόγελο και μια νέα πατρίδα.. Όλα αυτά τα παρουσίασαν
μαθητές γυμνασίου που στην σκηνή μεταμορφώθηκαν σε πραγματικούς ηθοποιούς που
χόρεψαν, τραγούδησαν, έπαιξαν με απίστευτο ταλέντο. Μα πάνω από όλα έμαθαν πως,
ενώ αγαπάμε την πατρίδα μας και θα την υπερασπιστούμε από κάθε ξένη επιβουλή,
σεβόμαστε την πατρίδα όλων των ανθρώπων και δείχνουμε αλληλεγγύη σε αυτούς που
την χάνουν..Και τέλος ότι ο πόλεμος δεν πρέπει να θεωρείται λύση και επιλογή
γιατί τα νεκρά παιδιά μόνο στο θέατρο ή στο σινεμά μετά την πρόβα ή το γύρισμα
σηκώνονται όρθια και πάνε για πίτσα , στον πραγματικό πόλεμο μένουν για πάντα
νεκρά…..
ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ
Υ.Γ: ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΜΕ ΝΑ
ΠΑΙΖΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΓΙΑ ΠΟΛΛΕΣ ΒΔΟΜΑΔΕΣ ΑΚΟΜΑ.ΚΑΙ ΝΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΑ ΣΚΙΖΟΥΝ… ΚΑΙ ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ: ΕΝΑΣ ΠΑΛΙΑΤΣΟΣ ΕΙΜΑΙ ΕΓΩ ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΜΕΡΑ..ΞΕΡΩ ΝΑ ΚΛΑΙΩ ..ΝΑ ΓΕΛΑΩ..ΝΑ ΠΟΝΩ..ΟΠΩΣ Ο ΦΕΡΕΫΝΤΟΥΝ....
