ΜΑΡΚΙΖΑ..

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΟΣ   ΕΦΥΓΕ…

Η ΜΑΡΚΙΖΑ

ΣΤΙΧΟΙ: ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ

ΜΟΥΣΙΚΗ : ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΟΣ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ : ΒΙΚΥ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ

Ό,τι από σένα τώρα έχει μείνει
σε μια φωτογραφία της στιγμής
είναι αυτό που δεν τολμούν τα χείλη
σ’ εκείνο το τοπίο της βροχής.

Όλα μου λεν πως έχεις κιόλας φύγει
κι ας λάμπει η ξενοιασιά της εκδρομής.
Εσύ όπου να πας, σ’ όποιο ταξίδι,
σε λάθος στάση θα κατεβείς.

Χρόνια μετά και κάτω απ’ τη μαρκίζα
σε βρήκα που `ρθες για να μη βραχείς,
ίδια η βροχή τα μάτια σου τα γκρίζα
μα τίποτα, όπως πάντα, δε θα πεις.

Μονάχα εγώ ρωτώ χωρίς ελπίδα
πού μένεις, πού κοιμάσαι και πώς ζεις,
κι εσύ που ξέρεις όσα η καταιγίδα
δεν έχεις κάτι για να μου πεις.

Υ.Γ: Χιλιοτραγουδισμένη η Μαρκίζα. Οι δυο τελευταίοι στίχοι αιώνιο παράπονο. Ο Γιάννης Σπανός, ο Μάνος Ελευθερίου και φυσικά η Βίκυ Μοσχολιού, η καλύτερη ερμηνεύτρια του τραγουδιού επιτέλους συναντήθηκαν κάτω από τη Μαρκίζα . Τώρα δεν υπάρχουν παράπονα. Έχουν και οι τρεις πολλά να πούνε. Δεν είναι λίγα τα νέα της Γης .Αλλά μπροστά σε κείνα του ουρανού..Νέο κύμα …

                                              ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ

ΤΖΟΚΕΡ...

 ΤΖΟΚΕΡ:  Σκόρπιες σκέψεις …

Όταν η βία γίνεται θέαμα που δικαιώνει το θύτη που πρωτίστως είναι θύμα. Ο Τζόκερ, ο πικρός τρυφερός τρελός που αναρωτιέται αν ο ίδιος  τα βλέπει όλα χάλια ή είναι στην πραγματικότητα. Που γελά νευρικά και γνωρίζει το γέλιο μόνο  ως πάθηση και ως αναζήτηση καριέρας στην τηλεόραση .Ποτέ ως αποτέλεσμα μιας ανάλαφρης διάθεσης και ενός εξίσου όμορφου συναισθήματος. Ο Τζόκερ που όλοι τον απολύουν, τον διώχνουν, τον απορρίπτουν. Ο γιός, ο μαθητής, ο εργαζόμενος, ο μη προνομιούχος τρελός που το σύστημα κάνει περικοπές στα φάρμακά του και στις θεραπευτικές δομές μέχρι να τον κάνει δολοφόνο. Ο Τζόκερ που δεν έχει την πολυτέλεια μιας οικογένειας , ενός φίλου, μιας αγαπημένης παρά μόνο ως φαντασίωση και αρρωστημένη ψευδαίσθηση. Ο Τζόκερ που το σύστημα τον φτιάχνει και μετά κερδίζει από αυτόν εκατομμύρια δίνοντάς του και ΟΣΚΑΡ.

Τέτοιες ταινίες με κάνουν και θυμώνω. Υποτίθεται ότι στηλιτεύουν την αδιαφορία, τη βία, την κοινωνική αδικία. Αλλά πάντοτε αποδεικνύονται ακίνδυνες για το σύστημα που τις προβάλλει. Γιατί αν το σύστημα κινδύνευε από αυτές,  δεν θα τις πρόβαλλε.

Δεν θα πρότεινα σε ένα παιδί κάτω των δεκαπέντε να δει την ταινία. Δεν θα του το απαγόρευα όμως. Γιατί απλώς δεν πιστεύω στις απαγορεύσεις που δημιουργούν ήρωες και εξιδανικεύουν  μύθους. Αντίθετα πιστεύω στην ελευθερία να απομυθοποιείς και να  ξεσκεπάζεις αυτόν που θέλει  να βγάλει λεφτά  λέγοντας ακίνδυνες αλήθειες και επικίνδυνα ψέματα.

Ο Τζόκερ στο τέλος σηκώνεται και τραυματισμένος  φτιάχνει στο πρόσωπό του ένα χαμόγελο από το αίμα του. Εγώ θα ήθελα ένα άλλο τέλος. Να είχε πεθάνει. Θα είχε αποφύγει τον εγκλεισμό και την δυνατότητα που έχουν οι άλλοι να χρησιμοποιήσουν την τρέλα του.

                                                          ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ

Υ.Γ:Ο ηθοποιός που υποδύεται τον Τζόκερ συγκλονιστικός. Σε κάνει να συμπαθήσεις το τρυφερό αλλά και το άγριο πρόσωπό του. Ένας κόμπος στο λαιμό . Για να αντιδράσεις  σκέφτεσαι. Ξέρει καλά το παιχνίδι...

                           

ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΝΔΡΕΟΠΟΥΛΟΣ: ΨΗΛΑ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΧΙΤΛΕΡ

Υ.Γ: Μια σπουδαία  ταινία εποχής..Βέγγος –Διαμαντόπουλος,υπέροχο δίδυμο..Εγώ όμως θέλω να μνημονεύσω τον θρυλικό Γρηγόρη της ταινίας, τον αξέχαστο Βασίλη Ανδρεόπουλο.. Τον γνώρισα πριν χρόνια  στα Εξάρχεια , στο  BOΞ, τότε που ήταν ένα όμορφο καφέ και βιβλιοθήκη μαζί ..Είχε παίξει με μεγάλη επιτυχία τον ρόλο του παππού στο ΕΙΣΑΙ ΤΟ ΤΑΙΡΙ ΜΟΥ .Καθόταν σε ένα τραπέζι στο βάθος της αίθουσας με έναν καφέ και πολλά βιβλία γύρω του. Κρατούσε σημειώσεις προσηλωμένος και μελαγχολικός..Τον πλησίασα και του  εξέφρασα το θαυμασμό μου για  το ταλέντο του στην κωμωδία..Με κοίταξε με ευγένεια και μου είπε να καθίσω στο τραπέζι του. Μου έκανε εντύπωση η σοφία του και η προσγειωμένη του οπτική για τον κόσμο του θεάματος που υπηρέτησε πιστά για δεκαετίες. Φύσει μελαγχολικός, όπως μου είπε, στο θέατρο βρήκε το φάρμακο της συστολής του .Οι κόντρα ρόλοι του άρεσαν ιδιαίτερα .Δεν ήξερα ότι ήταν και ο στιχουργός υπέροχων στίχων. Τα τρένα που φύγαν, στην Ελευσίνα μια φορά, Ράβε ξήλωνε…Την  ταινία την λατρεύω όπως και τον Βασίλη Ανδρεόπουλο. Και πάντα θυμάμαι με αγάπη την συνάντησή μας εκείνη….

Υ.Γ2: Η ταινία προβάλλει δυο τύπους ανθρώπων. Τον πρώτο εκπροσωπούν οι περίφημοι Βέγγος-Διαμαντόπουλος και στον οποίο ανήκουν ,νομίζω, οι περισσότεροι από μας. Είναι ο άνθρωπος που φοβάται τον κίνδυνο, που προτιμά μια ήσυχη ζωή και βλέπει τους ηρωισμούς ως τρέλες κι τίποτε άλλο. Στην ατάκα του Γρηγόρη- την Κυριακή θα χαλάσει ο κόσμος- οι δυο φιλήσυχοι φίλοι με σπαραξικάρδια αγωνία προσπαθούν να ξεφύγουν από το Μοιραίο. Από τη διαδήλωση εναντίον των Γερμανών που είναι σίγουροι ότι θα τους κοστίσει τη ζωή. Όλοι έχουμε ξεκαρδιστεί με τα καμώματά τους να επιβιώσουν σε δύσκολους καιρούς χωρίς ποτέ να χάσουν το χιούμορ τους , την καλοσύνη τους και την εντιμότητά τους. Ο φόβος όμως πάντα παρών και ο τρόμος επίσης. Και εκεί που είναι έτοιμοι να σωθούν από την κόλαση της Κατοχής και της Πείνας και να φύγουν με το πολυπόθητο καΐκι για την Αίγυπτο, ο τραυματισμένος πατριώτης που τον κυνηγούν οι Γερμανοί  τους βάζει μπροστά σε ένα φοβερό δίλημμα. Να τον βοηθήσουν θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους ή να αδιαφορήσουν και να σωθούν. Χωρίς να χάσουν το χιούμορ τους  σε τραγικές στιγμές αγωνίας και φόβου, η καλοσύνη και η εντιμότητά τους, χωρίς απαραίτητα να νικήσουν το τρόμο, τους κάνουν να επιλέξουν αμέσως  αυτό που με μαθηματική ακρίβεια προσπαθούν να αποφύγουν: να γίνουν ήρωες. Το μεγαλείο της ταινίας  είναι αυτό ακριβώς. Δικαιώνει όλους αυτούς που φοβούνται αλλά στην κρίσιμη στιγμή επιλέγουν να φανούν χρήσιμοι για το συνάνθρωπό τους βάζοντας στην άκρη το φόβο τους.

Ο Γρηγόρης- Βασίλης Ανδρεόπουλος από την άλλη μεριά εκπροσωπεί τον ιδεολόγο των εθνικών και κοινωνικών αγώνων, τον άνθρωπο που δεν κάθεται στα αυγά του, δεν περιμένει το πεπρωμένο του αλλά το δημιουργεί ο ίδιος. Είναι αυτός που μπαίνει στην πρώτη γραμμή αδιαφορώντας για τη ζωή του. Μπορεί να φοβάται αλλά δεν το δείχνει .Η ατάκα του- Αυτοί θα χτυπήσουν στο ψαχνό όμως εμείς θα τους αντιμετωπίσουμε με σύνεση και αποφασιστικότητα-  στα τρομαγμένα αυτιά των δυο ανθρωπάκων φαντάζει αλλόκοτα σχιζοφρενική. Την επαναλαμβάνουν για να την πιστέψουν ενώ το κοινό ξεκαρδίζεται από την έντιμη παρ΄όλα αυτά δειλία τους. Ταυτίζεται μαζί τους ,ενώ συμπαθεί εξίσου και τον Γρηγόρη που όπως το πάει θα το φάει το κεφάλι του. Και φυσικά έτσι συμβαίνει. Η ταινία δικαιώνει και το Γρηγόρη και κάθε Γρηγόρη. Δεν τον παρουσιάζει ως έναν επιπόλαιο και παράτολμο φαφλατά που είναι γενναίος μόνο στα λόγια. Το τέλος του συγκινεί το κοινό που στέκεται πάνω στο νεκρό του σώμα με ευλάβεια γιατί εννοούσε όλα όσα έλεγε. Προσωπικά ταυτίζομαι με αυτούς που φοβούνται και το δείχνουν. Για να έχω την ελπίδα και το περιθώριο , όταν χρειαστεί, να κρύψω το φόβο μου..

                                                                     ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ

                                                        

ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ....

ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ:  ΜΙΑ ΖΩΗ ΣΑΝ ΑΡΧΑΙΑ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

Με αφορμή την απόφαση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου να δώσει το όνομα της σπουδαίας ηθοποιού σε αίθουσα του REX και την γνωστή αντίδραση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών δυο σκέψεις…..

Αυτές τις ημέρες διάβασα πολύ για την ζωή και την καλλιτεχνική πορεία της μεγάλης ηθοποιού, Ελένης Παπαδάκη. Άκουσα πολλούς συναδέλφους της αριστερούς και δεξιούς να μιλάνε για αυτή σε σχετικά βίντεο εποχής και όλοι συμφωνούσαν πως το υποκριτικό της ταλέντο ήταν απαράμιλλο και μοναδικό. Με εξαιρετική μόρφωση και πλούσια καταγωγή είχε την τύχη και την ατυχία μαζί να διακριθεί στον κόσμο του θεάματος σε μια εποχή ζοφερή , εκείνη της Κατοχής. Είχε ερωτικές σχέσεις –η ίδια δεν μίλησε ανοιχτά ποτέ για αυτό αλλά  μόνο για φιλική σχέση- με τον δωσίλογο δοτό πρωθυπουργό και συνεργάτη των Γερμανών Ιωάννη Ράλλη με το αμάξι του οποίου πηγαινορχόταν στο εθνικό θέατρο. Γερμανοί αξιωματικοί την θαύμαζαν για το ταλέντο της στην υποκριτική ενώ διατηρούσε φιλικές σχέσεις και με τον διοικητή της Αστυνομίας Πόλεων της Αθήνας κατά την διάρκεια της Κατοχής ,Άγγελο Έβερτ. Σύμφωνα όμως με την ίδια αλλά και με πολλές μαρτυρίες της εποχής χρησιμοποίησε αυτές τις γνωριμίες για να γλιτώσει ανθρώπους από το εκτελεστικό απόσπασμα .Κάποιες φορές τα κατάφερε κάποιες όχι. Ήταν σνομπ, αντισυμβατική και διαφορετική από τις άλλες γυναίκες της εποχής αλλά και της τάξης της. Δεν την ενδιέφερε να κάνει έναν καλό και καθωσπρέπει γάμο ούτε να ζει σύμφωνα με τους κανόνες και τα ήθη της εποχής που απαιτούσαν η γυναίκα να έχει συγκεκριμένες δυνατότητες και όρια. Θέλησε να τα ξεπεράσει και μπήκε στο στόχαστρο πολλών που δεν συγχωρούν το ταλέντο και την υπεροχή. Διέπραξε ύβρη σύμφωνα με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία γιατί δεν έλαβε υπόψη της ότι όταν ξεπερνάς το μέτρο  και προκαλείς, η Τέχνη σε σκοτεινούς καιρούς  δεν αρκεί για να σε δικαιώσει παρά χρειάζεται και το φως της δικής σου σύμπνοιας  με τον απλό κόσμο και τις ανάγκες του. Τον κόσμο που πεινούσε, που κρύωνε, που φυλακιζόταν, που εκτελούνταν, που υπέφερε. Εξάλλου το λαμπερό της φως επί σκηνής δεν αρκούσε για να καλύψει τον φθόνο των συναδέλφων της που τη μισούσαν γιατί ξεχώριζε τόσο στη σκηνή όσο και στη ζωή με την συχνά προκλητικά ιδιόμορφη συμπεριφορά της.

Λίγο μετά την απελευθέρωση την διέγραψαν από το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών ως συνεργάτιδα των Γερμανών και γυναίκα..αμφιβόλου ηθικής. Η ίδια δεν κρύφτηκε γιατί πίστευε στην αθωότητά της αλλά σε τέτοιους σκοτεινούς καιρούς με τους Άγγλους στην Αθήνα και τους αριστερούς και δεξιούς σε εμφύλιο τι θα μπορούσε να αποδείξει; Ουσιαστικά την παρέδωσαν οι συνάδελφοί της για εκτέλεση , με πολλούς από τους οποίους είχε συνεργαστεί στη σκηνή , συνελήφθη από μέλη του ΕΑΜ  στα γνωστά Δεκεμβριανά και με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς να της δοθεί η ευκαιρία να υπερασπιστεί τον εαυτό της, δολοφονήθηκε. Οι ίδιοι οι εκτελεστές της αργότερα συνελήφθησαν από εκπροσώπους του ΕΑΜ και εκτελέστηκαν σε μια προσπάθεια να αποποιηθούν τις ευθύνες της στυγνής δολοφονίας της αποδίδοντάς την ακόμα και σε προβοκάτσια των Άγγλων για να αμαυρωθεί στα μάτια του κόσμου η τιμή του Αριστερού κινήματος . Τίποτα δεν αποδείχτηκε .Το βέβαιο πάντως είναι ένα. Η Ελένη Παπαδάκη, ίσως η σημαντικότερη ελληνίδα ηθοποιός του 20^ου αιώνα  είχε ένα τέλος φρικτό που δεν της άξιζε όσο και αν δικαιολογείται από την τρέλα της εποχής. Μιας εποχής εμφυλίου σπαραγμού που και οι δυο πλευρές συναγωνίζονταν στην αγριότητα και τις ακρότητες.

Οι νεότεροι δεν είχαμε την τύχη να την θαυμάσουμε στη σκηνή ούτε και σε ένα ελάχιστο οπτικό υλικό που θα μπορούσε να διασώσει στο τώρα κάτι από τις συγκλονιστικές ερμηνείες της. Το σπίτι της, στην οδό Ιπποκράτους 70 στην Αθήνα που στεγάζει  την Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης μένει εκεί σιωπηλός μάρτυρας της ζωής της και του φοβερού της τέλους. Αναρωτιέμαι πόσοι σπουδαστές της σχολής και νεαροί ηθοποιοί την γνωρίζουν ή διαθέτουν κάτι από την λάμψη και το ταλέντο της.

Και για να πάρω θέση στη διένεξη των ημερών θα πω τούτο. Συμφωνώ να δοθεί το όνομά της στην γνωστή θεατρική αίθουσα και ας έχουν τους πολιτικούς τους λόγους αυτοί που το πρότειναν. Ποσώς με ενδιαφέρουν αυτοί και οι λόγοι τους. Εκείνο που με νοιάζει είναι να ακουστεί το όνομά της  γιατί υπηρέτησε  την Τέχνη του  Θεάτρου με απαράμιλλο υποκριτικό ήθος –σύμφωνα με εχθρούς και φίλους-και όσο και αν έζησε μια ζωή σαν αρχαία τραγωδία  στο τέλος πάντοτε  έρχεται η Κάθαρση.

                                                                      ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ

ΠΟΙΟΣ ΣΚΟΤΩΣΕ ΤΟ ΣΚΥΛΟ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ...

ΠΟΙΟΣ ΣΚΟΤΩΣΕ ΤΟ ΣΚΥΛΟ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ:   ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ   
 ΘΕΑΤΡΟ ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ

Πως ένας νεαρός  με  Σύνδρομο Asperger.........

Επιδρά στο περιβάλλον στο οποίο ζει ,άμεσο και απώτερο...... με αφορμή ένα τυχαίο γεγονός : τη δολοφονία ενός σκύλου τα μεσάνυχτα..

ΔΥΟ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ

Το ότι αγαπάς έναν άνθρωπο δεν σημαίνει ότι αγαπάς και την αρρώστια του …την ασθένειά του.. το σύνδρομό του ή όπως αλλιώς το λένε αυτό που βασανίζει αυτόν και σένα .Μην νιώθεις τύψεις αν φοβάσαι , αν βαρυγκωμάς , αν θα προτιμούσες να ήταν όλα φυσιολογικά γύρω σου όπως συμβαίνει- δεν συμβαίνει αλλά  έτσι νομίζεις- με όλους τους ανθρώπους. Μην προσπαθείς να δείξεις ότι είσαι υπεράνω, ότι δεν σε νοιάζει, ότι είναι ωραίο να συμπαραστέκεσαι και να συμπάσχεις  αφού η ζωή σε επέλεξε να είσαι εσύ αυτός που θα ζει δίπλα σε έναν διαφορετικό άνθρωπο..Μπορείς αν θέλεις να φωνάξεις , να ουρλιάξεις , να σιχτιρίσεις την κακή σου μοίρα, την στραβή σου τύχη , να παραπονεθείς..Γιατί θεέ μου..Ανθρώπινο ..Πολύ ανθρώπινο… Κάποια στιγμή όμως πρέπει να αποδεχτείς ότι  θα ζεις με αυτό που οι άλλοι ξορκίζουν. Θα βρεις το κουράγιο να το κάνεις επειδή δεν γίνεται αλλιώς. Και θα δεις ότι κάποιες φορές είναι λιγότερο κακό από αυτό που φαντάστηκες . Η αρρώστια, η ασθένεια , το σύνδρομο ή όπως αλλιώς πες το, έχει πρόσωπο, χέρια, καρδιά, πόδια…. Και ένα χαμόγελο …Που θέλει να ζήσει παρόλα αυτά ..Εσύ λοιπόν, η μητέρα του, ο πατέρας του, η σύντροφος… εσείς οι δικοί του .. εσύ.. εγώ.. όποιος ...πρέπει να βρούμε χαρά μέσα από τον πόνο..Ελπίδα μέσα από την απελπισία, αντοχή μέσα από την ανημπόρια… Γιατί  αυτό  είναι η πρόκληση για την οποία γεννηθήκαμε.. Η παράσταση προβάλλει το χάος που δημιουργεί στο περιβάλλον του  το διαφορετικό που διαθέτει ταυτόχρονα και μια ιδιοφυΐα  που οι δικοί του άνθρωποι καλούνται να διαχειριστούν συχνά χωρίς επιτυχία .. Δεν τους κατηγορεί όμως για αυτό. Έχουν κάθε δικαίωμα να κάνουν λάθος γιατί δεν είναι καθόλου εύκολο ..Όσο για τον Κρίστοφερ με το σύνδρομο Άσπεργκερ , που του αρέσουν εμμονικά τα Μαθηματικά και τα Αστέρια, και θεωρεί αμελητέο κάθε ανθρώπινο πόνο ή χαρά μπροστά στο μεγαλείο του Σύμπαντος ,στο τέλος της παράστασης νομίζεις ότι  θα μπορούσες  και να τον αντέξεις..αν …..

                                  ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ

Υ.Γ: Η στιγμή εκείνη που ο ηθοποιός που υποδύεται τον Κρίστοφερ βγαίνει από τον ρόλο του και υποκλίνεται καταχειροκροτούμενος στο κοινό είναι εκπληκτική. Συντελείται, λες ,ένα θαύμα.. που μόνο στο θέατρο μπορεί να συντελεστεί …..

                               

ΜΑΚΕΛΕΙΟ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ...

Υ.Γ: Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ....
                                                               ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΕΧΩ ΧΑΣΕΙ!

 

ΕΚΕΙΝΟΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΟΥΝ  -ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ

ΤΟΥ ΜΙΝΩΑ ΖΩΤΟΥ

Εικοσιέξι χρονών, επάνω στης νεότητος το άνθισμα για τους ανθρώπους , λακτίζοντας όλη πάθος και μίσος τη ζωή , στην οποία δεν επίστεψε ποτέ της , έφυγε βιαστική κι΄ ακατάδεχτη μες απ΄ τα χέρια μας και απ΄ τη στοργή μας η Μαρία Πολυδούρη, η ποιήτρια.

Εικοσιέξι χρονών, στην ηλικία που οι άλλοι ψάχνουν ακόμη ανήσυχοι να βρουν τον εαυτό τους και τον δρόμο τους, αυτή, φτασμένη από μόνη της , δίχως προσπάθεια και δίχως εκζήτηση , αφήνει πίσω της ένα έργο από τα προσωπικότερα , που συναντά κανείς στην ποίηση του τόπου μας.

Πόσον όμως ακριβά χρειάστηκε να πληρώσει το μεγάλο αυτό δώρο , που της έδωκαν οι Θεοί! Πόσοι πόνοι και πόσοι θάνατοι μέσα στα εικοσιέξι τρικυμισμένα χρόνια της! Όπου εστάθηκε λιγάκι , βραδύνοντας το μοιραίο βήμα της , για να κοιτάξει κάτι με ματιά τρυφερή και στοργική, γινόταν κακός αέρας που εμάραινε, και βάσκανη μοίρα που χτυπούσε.

Ήταν η χάρη κι η ομορφιά. Κι εβάραινε σαν κατάρα και σαν ανάθεμα. Εσκόρπιζε σπάταλα την αγάπη κι εσύναζε τον θάνατο. Αισθάνεται κανείς την ανάγκη να σηκωθεί , όλο δέος και κατάνυξη, και ν΄ αποκαλυφθεί σαν εμπροστά σ΄ ένα μυστήριο.

Μέσα σ΄ αυτή την ομορφιά και μέσα σ΄ αυτό το φοβερό μυστήριο, όλο έκπληξη οδυνηρή, επήγασε το τραγούδι της ορμητικό σαν καταρράχτης . Η Μαρία Πολυδούρη , μεγάλο θέμα ποιητικό και συγχρόνως μεγάλη ποιήτρια, παρουσιάζει τον τύπο μιας τραγικής ηρωίδας  και τα δυο της βιβλία δεν είναι παρά οι τραγικοί μονόλογοι του πάθους και του πόνου της. 

Σπαραχτικές μας φτάνουν οι κραυγές της. Εδώ αγάπης παράφορης, εδώ αγανακτισμένης διαμαρτυρίας σαν αθώος που υπερασπίζεται βροντόφωνα την αθωότητά του  κι αλλού οι εφιαλτικές των  μαύρων και φριχτών τύψεων. Αγάπη, πόνος, τύψη και θάνατος είναι τα τέσσερα στοιχεία , που κυριαρχούν στην ποίηση της Μαρίας Πολυδούρη.

Με τον γνωστό μαρτυρικό της θάνατο, ύστερα από μια τέτοια πανηγυρική κι επίσημη δικαίωση του έργου της , η κριτική βαθμομέτρηση της αξίας της θα ήταν σχεδόν ανοικειότης.

Μολοντούτο ο αυθορμητισμός , η λιτότητα στην έκφραση και στη μορφή, η έλλειψη του στολισμού , αταίριαστου στον βαθύ πόνο κι η τέλεια έξοδός μας από την ποιητική μας παράδοση, δίνουν στη Μαρία Πολυδούρη μια εντελώς ξεχωριστή θέση, από τις υψηλότερες στον ποιητικό μας Παρνασσό.

Και αν κάπου κάπου, σπανιότατα , η εσκεμμένη και ποιητική της ατημελησία φτάνει σε σημείο , που να μοιάζει σχεδόν πεζολογία, οι αρετές του έργου της είναι τόσο μεγάλες που το κάνουν να φέγγει σαν άστρο στο σκοτεινό στερέωμα της Νέας μας Ποιήσεως.

Οι νέοι , ύστερα από τον τραγικό θάνατο του Καρυωτάκη , χάνουν στο πρόσωπο της Πολυδούρη τον αξιότερο και γενικότερό τους εκπρόσωπο.

Θρηνούμε τον θάνατό της, σαν μια συμφορά που έπληξε τα Ελληνικά Γράμματα, μολονότι το έργο της , μικρό αλλά συμπληρωμένο , είναι τόσο γνήσιο και τόσης αξίας , ώστε να μιλούν για αυτό χρόνια και χρόνια.

Περιοδικό <<Ελληνική Επιθεώρησις>> Ιούνιος 1930 σελ.98  ΜΙΝΩΑΣ ΖΩΤΟΣ

Υ.Γ: Ο Μίνωας Ζώτος , η Μαρία Πολυδούρη και ο Κώστας Καρυωτάκης είναι συνδεδεμένοι στο μυαλό μου με δεσμούς άρρηκτους. Έφυγαν πολύ νέοι, σχεδόν παιδιά, υπήρξαν αθεράπευτα ερωτευμένοι με την Τέχνη τους  ενώ η ζωή τους δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα. Δεν υπήρξαν τυχεροί ούτε στον Έρωτα ούτε σε τίποτα από αυτά που εκτιμούν οι<< κανονικοί >> συνηθισμένοι άνθρωποι. Είχαν άλλη αποστολή στη ζωή από τότε που γεννήθηκαν. Να δημιουργήσουν μέσα από τον πόνο και την θλίψη τους Ποίηση .Μια Ποίηση που θα τους δικαιώσει και θα τους αναπαύσει μετά θάνατον. Γιατί ο Θεός που είναι η Δικαιοσύνη δεν αφήνει στην αφάνεια ανθρώπους σαν αυτούς. Τους κρίνει διαφορετικά από τους κανονικούς ,συνηθισμένους ανθρώπους. Το κείμενο του Μίνωα Ζώτου για την Μαρία Πολυδούρη είναι άκρως ποιητικό και εκ βαθέων. Ένα υπέροχο δείγμα της πένας του ποιητή καθώς και της βαθιάς αγάπης του για την Ποίηση και την Ποιήτρια. Το  αφιερώνω στην μνήμη των ανθρώπων που έχω χάσει.

                                                                          ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ

ΤΑ ΠΑΡΑΠΟΝΑ...

1. Το παράπονο του ποιητή-Τάσος

 Λειβαδίτης

Ένα παλιό αισθηματικό κερί έκαιγε πάνω

 στο τραπέζι

τα φθαρμένα έπιπλα μου είχαν διδάξει

 την υπομονή

μόνο ένα, Θεέ μου-δεν έζησα:έχοντας να

 μεριμνήσω

για τόσα φύλλα την άνοιξη.

“Τα χειρόγραφα του

 φθινοπώρου'

2.Οδυσσέα Ελύτη, «Το παράπονο»

Εδώ στου δρόμου τα μισά
          έφτασε η ώρα να το πω
Άλλα είν' εκείνα που αγαπώ
          γι' αλλού γι' αλλού ξεκίνησα

Στ' αληθινά στα ψεύτικα
          το λέω και τ' ομολογώ
Σαν να 'μουν άλλος κι όχι εγώ
          μες στη ζωή πορεύτηκα

Όσο κι αν κανείς προσέχει
          όσο κι αν τα κυνηγά
Πάντα πάντα θα 'ναι αργά
          δεύτερη ζωή δεν έχει.

Από τη συλλογή Τα Ρω του έρωτα (1972)

[πηγή: Οδυσσέας Ελύτης, «Το παράπονο», Ποίηση, Ίκαρος, Αθήνα 2002, σ. 298-299]

Υ.Γ: Μέρες έχω να σχολιάσω κάτι. Το σχολείο ξεκίνησε και η ζωή βρήκε τους γρήγορους ρυθμούς της. Την ακολουθώ θέλω δε θέλω. Υπακούω στη νομοτέλειά της  με την ελπίδα να συναντήσω στιγμές που να αξίζουν τον κόπο. Δεν είναι πάντα εύκολο και πολύ περισσότερο δεδομένο. Δεν παραπονούμαι όμως. Η ζωή έχει τη γεύση που της δίνεις. Και εγώ προσπαθώ αυτό να το θυμάμαι κάθε μέρα. Στα ποιήματα που παραθέτω, δυο ποιητές εκφράζουν τα παράπονά τους. Ο πρώτος  γιατί δεν έζησε κάτι που σε μας φαντάζει τρελό και ακαταλαβίστικο άκρως. Στη ζωή όμως οι επιθυμίες των ανθρώπων αξίζουν μόνο όταν μέσα τους έχουν ένα χρώμα ιδιαίτερο και ξεχωριστό. Και δεν χρειάζεται όλοι να τις κατανοούν και να τις αποδέχονται. Ένα μόνο φτάνει. Να τις σέβονται.  Το παράπονο του δεύτερου ποιητή είναι πολύ πικρό και ας μη μας ξεγελά η υπέροχη ερμηνεία και η μουσική του επένδυση. Σαν να ΄μουν άλλος και όχι εγώ μες τη ζωή πορεύτηκα.. Δεύτερη ζωή δεν έχει… Όσοι βιαστούν να πουν, ας πρόσεχε, να προσέξουν τον βαθύτερο εσωτερικό εαυτό τους. Δεν μπορεί..Κάποια ανάλογα παράπονα θα τους κάνει κατά καιρούς….

                                                                   ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ