ΕΙΣΤΕ ΥΠΕΡ Η ΚΑΤΑ….
Το να πάρεις θέση για ένα γεγονός, μια άποψη,
μια στάση-κυρίως το να σταθείς δίπλα σε
έναν άνθρωπο που έχει ολοφάνερα και ποικιλοτρόπως βιασθεί και αδικηθεί από κάποιον άλλο-- είναι αναμφισβήτητα
μια πράξη γενναιότητας. Την εποχή που όλοι αποφεύγουν την ονομαστική ομολογία
για να μην εκτεθούν, για να είναι αρεστοί σε όλες τις πλευρές, για να
εκμεταλλευτούν προς όφελός τους ίσως την κατάσταση, θαυμάζω τους ανθρώπους που
παίρνουν θέση χωρίς φόβο και με πάθος. Περισσότερο ίσως αυτούς που το κάνουν
χωρίς πάθος—-κάτι που εμένα δυστυχώς δεν με χαρακτηρίζει-- μόνο και μόνο για να
βοηθήσουν με την στάση τους , όχι στρογγυλεύοντας τα πράγματα αλλά βάζοντάς τα
στη σωστή τους βάση..
Θα μου πείτε… Κάποιες φορές είναι τόσο
κατάφωρος ο βιασμός –κυριολεκτικός και ψυχολογικός ή και τα δυο μαζί— που είναι
δύσκολο να πάρεις θέση χωρίς να αισθανθείς την ανάγκη να ζητήσεις <<την
εσχάτη των ποινών>>, πάντα μεταφορικά , των πασιφανών δραστών.. Αυτές τις
ημέρες ακούστηκαν πολλά φοβερά για δυο χώρους με χιλιάδες ακόλουθους και θαυμαστές..
Για το χώρο του αθλητισμού και της Τέχνης..Εννοείται ότι τάσσομαι ονομαστικά
και πανηγυρικά στο πλευρό των γυναικών και των αντρών και όποιων άλλων όπως και να ορίζουν την ταυτότητά τους που υπέστησαν τον βιασμό του σώματος και
της ψυχής τους. Περιμένω από πολλά ηχηρά και μη ονόματα της Τέχνης και του Αθλητισμού
να πάρουν θέση. Η δικαιολογία του τύπου --δεν ήμουν μπροστά και δεν ξέρω --(
ενώ γνώριζαν πολλοί ότι αυτά συνέβαιναν και απλώς τα ανέχονταν) δεν τους τιμά..Αντίθετα
τους μειώνει στα μάτια μου.. Χαιρετίζω όσες και όσους εκφράστηκαν. Ακόμα και αν
δεν μου άρεσε η γνώμη τους. Από όλους αυτούς ξεχωρίζω--μέχρι τώρα-- δυο και παραθέτω
παρακάτω τη γνώμη τους..Για το ήθος και την αλήθεια τους..Και γιατί αυτό που είδα στο βάθος
δεν είναι η συμπεριφορά ενός θεατή της ρωμαϊκής αρένας αλλά ενός καλλιτέχνη που
θλίβεται βαθιά για όσα συμβαίνουν και επιθυμεί να τα θεραπεύσει χωρίς όμως να
μασάει τα λόγια του…
ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ
ΔΗΜΗΤΗΡΗΣ ΚΑΤΑΛΕΙΦΟΣ
( ηθοποιός και σκηνοθέτης)
Με αφορμή όλα αυτά τα οδυνηρά πράγματα που
συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στο θέατρο, θυμήθηκα μια φράση που λέει ο
Σκηνοθέτης στην αριστουργηματική ταινία του Μπέργκμαν"Μετά την
πρόβα": Το θέατρο είναι ιδρώτας, σπέρμα και σκατά". Ανήκω στην ίδια
γενιά με τον Γιώργο Κιμούλη. Αυτή η γενιά παρέλαβε μια ολόκληρη μυθολογία για
τις σκληρές πρόβες, τις απαιτήσεις σκηνοθετών που συχνά γίνονταν ακραίες, για
ομηρικούς καυγάδες μεταξύ των συντελεστών μιας παράστασης και άλλα πολλά. Η δική μας γενιά συνέχισε σε μεγάλο βαθμό κάπως στα ίδια-
ίσως και σε χειρότερα- ακόμα χνάρια, γιατί η όλη εποχή εξελίχθηκε γενικά
χειρότερα. Εδώ και μια τουλάχιστον δεκαετία τα πράγματα αλλάζουν σε τρομακτικό
βαθμό. Το θέατρο φυσικά δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστο. Αν τα πράγματα θα
γίνουν καλύτερα ή χειρότερα θα το δείξει η ιστορία. Η νέα εποχή μάς επιτρέπει
να μιλάμε. Αυτό ίσως πραγματικά να είναι καλύτερο και υγιέστερο. Και σίγουρα θα
είναι υγιέστερο να μιλάμε τη στιγμή που υφιστάμεθα την οποιαδήποτε αδικία ή
παραβίαση των αυτονόητων δικαιωμάτων μας. Αυτό σε μεγάλο βαθμό δεν γινόταν για
πολλούς λόγους τα προηγούμενα χρόνια.Ας το δούμε με ψυχραιμία και κατανόηση.Ας
πάψουμε να κατηγορούμε με ευκολία θύτες και θύματα. Κάθε γενιά χρειάζεται ένα
"μπράβο",, έναν έπαινο, για ό,τι προσέφερε, και οφείλει ένα συγγνώμη
για τα λάθη που σίγουρα διέπραξε, γιατί είναι αδύνατον να μην κάνει λάθη. Ας
θεσπίσουμε από την αρχή κάποιους καινούργιους κανόνες για το θέατρο. Και για τη
θεατρική εκπαίδευση και για το επάγγελμα. Το απαιτεί η νέα εποχή. Μέχρι τώρα
ήταν μια συγκεχυμένη κατάσταση, μέσα στην οποία έβρισκε έδαφος και η κατάχρηση
εξουσίας και η σιωπηλή και οδυνηρή υποταγή. Κι αυτά πολλές φορές τα εκλαμβάναμε
μέσα στη γενική μας σύγχυση σαν απαραίτητα για να κάνουμε τέχνη. Ας θέσουμε
καινούργια πλαίσια για μια δημιουργική συνύπαρξη στον μικρό μεγάλο κόσμο του
θεάτρου. Το απαιτούν οι καιροί. Κατά συνέπεια προτείνω όχι μόνο ο Γιώργος Κιμούλης αλλά όλη η γενιά μας να πει ένα
μεγάλο συγγνώμη στους νεότερους για λάθη που κι εμείς παραλάβαμε ή συνεχίσαμε,
και οι νεότεροι να δώσουν αυτή τη συγγνώμη και να προχωρήσουμε ξανά όλοι μαζί.
Το θέατρο με αφορμή την πανδημία έχει δεχτεί το μεγαλύτερο πλήγμα που θα
μπορούσε να δεχτεί. Ας μη το τραυματίζουμε κι εμείς με τα ίδια μας τα χέρια.
Υ.Γ1:
Επειδή πολλοί καταξιωμένοι ηθοποιοί σχολίασαν αρνητικά την γνώμη του Δ. Καταλειφού
λέγοντας ότι συλλογικοποιεί την ευθύνη της επιεικώς απαράδεκτης συμπεριφοράς του Γ.Κιμούλη αποδίδοντάς την σε ολόκληρη γενιά
ηθοποιών, έχω να πω τούτο. Ο σπουδαίος ηθοποιός των Πέτρινων Χρόνων μιλά έτσι ίσως γιατί γνωρίζει ότι όλοι γνώριζαν ( και ο ίδιος) την
συμπεριφορά του μεγάλου –κατά τα άλλα –ηθοποιού και δεν έκαναν αυτό που όφειλαν
ως άνθρωποι της Τέχνης..Και όταν γνωρίζεις κάτι αλλά δεν το καταδικάζεις, είσαι
συνένοχος…
ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ
ΜΑΝΟΣ ΨΙΣΤΑΚΗΣ (σεναριογράφος και ηθοποιός)
"Έφτασε η στιγμή να μοιραστώ
μαζί σας και τη δική μου εμπειρία με αυτόν τον άνθρωπο. Έτος : 2000. Το κανάλι:
ΕΡΤ1. Η πρώτη μου σεναριακή δουλειά. Κάποιοι είχαν καταλάβει πως έχω κι εγώ μια
σχετική κλίση προς την κωμωδία και ενώ ήμουν νέος και άπειρος, στάθηκαν στο
πλευρό μου και με πίστεψαν για να γίνει μια σχεδόν αξιοπρεπής δουλειά.
Σκηνοθέτης, ο Στέλιος Ράλλης.
Ομολογώ πως με εξέπληξε το γεγονός πως από την πρώτη στιγμή, μου φερόταν σα να
είμαι παιδί του!
Παραγωγός, ο Φάνης Συναδινός.
Φίλος, από το πρώτο δευτερόλεπτο της συνεργασίας και πάντα εκεί όποτε τον
χρειάστηκα!
Πρωταγωνιστής;
Ο Γιώργος Κιμούλης. Από την πρώτη κιόλας μας
συνάντηση, μου ξεκαθάρισε πως αυτός ήταν ο απόλυτος άρχοντας. Θυμάμαι χαρακτηριστικά να λέει πως για μένα
αυτή η δουλειά θα αποτελούσε τη ΜΟΝΑΔΙΚΗ ευκαιρία που θα είχα στην καριέρα μου
και πως αυτός, συνεργαζόμενος μαζί μου, μου έκανε ουσιαστικά ένα τεράστιο δώρο.
'Σου πετάω ένα τάλιρο στο τραπέζι. Αν είσαι έξυπνος, θα το πάρεις'.
Η αξέχαστη
ατάκα του.. Τα γυρίσματα, ξεκίνησαν και αφότου μου ξεκαθάρισε πως είμαι 'παιδί
ενός κατώτερου Θεού', σταμάτησε να μου μιλάει. Σε ένα κείμενο
"μαθηματικά" γραμμένο, ώστε να εφαρμόζονται οι κανόνες και οι ρυθμοί
της κωμωδίας, άλλαζε τις ατάκες, προσέθετε τις δικές του και έδινε επίτηδες μια
από τις χειρότερες ερμηνείες του, σνομπάροντας
παντελώς τη δουλειά μας.
Προσέξτε
τώρα αυτό: Υπήρχαν στιγμές που εξανθρωπιζόταν. Τότε, έβλεπα έναν άλλο Κιμούλη. Συνεργάσιμο,
με ιδέες στο πλατό, χαμόγελο και με άψογο αισθητικό αποτέλεσμα. Ήταν βέβαια,
πολύ αργά. Ήδη είχα σημαδευτεί ψυχικά, ήδη είχα αρχίσει να πηγαίνω στο γύρισμα
με το σπρέι για το άσθμα που τότε μου ξεκίνησε!!!! Το μήνυμά μου προς τον ίδιο:
Μπορούσες και τότε, μπορείς και τώρα να είσαι αυτός που πρέπει.
Αυτός που αξίζει σε έναν
πραγματικά μεγάλο ηθοποιό. Το μήνυμά μου σε όλους: Επειδή διαβάζω ότι 'πρέπει
να ξεκουμπιστεί από το θέατρο για να ησυχάσουμε', θα πω πως αυτό θα αποτελούσε
μια τεράστια απώλεια για το Θέατρο!!! Ο Κιμούλης, παραμένει ο κορυφαίος
ηθοποιός μας. Δυστυχώς, παραμένει και ένας άνθρωπος, με ανεξέλεγκτα κακή και
ισοπεδωτική συμπεριφορά προς τους άλλους.
Το κέρδος, αν μπορούσε να
συμφιλιωθεί με όλους μας, θα ήταν τεράστιο για το θέατρο. Αν όμως συνεχίσει να
πιστεύει πως ο Λώρενς Ολίβιε μπορεί μόνο να του πλένει τις κάλτσες και πως όλοι
εμείς οι υπόλοιποι αποτελούμε απλά ενοχλητικές πετρούλες πάνω στον Πλανήτη
Κιμούλη, τότε, και μόνο τότε, ίσως η απομάκρυνσή του από όλους μας, έφερνε ξανά
ένα υγιές περιβάλλον στο χώρο μας. Πολλοί έσπευσαν με τεράστια χαρά να
συνεργαστούν μαζί του, ενώ ήξεραν!!! Και το πλήρωσαν.
Από την άλλη βέβαια, σε όλους
αυτούς τους άνετους και απροβλημάτιστους που μας ρωτούν 'γιατί τώρα;', είμαι
υποχρεωμένος να απαντήσω πως ΔΕ γνωρίζουν την κατάσταση και καλό θα είναι, αν
θέλουν πραγματικά να βοηθήσουν και όχι μόνο αραχτοί πίσω από ένα πληκτρολόγιο
να παριστάνουν τον Ηρακλή Πουαρώ, μπορούν απλά να σωπάσουν και να επιτρέψουν
στους ΑΜΕΣΑ ενδιαφερόμενους και πληγωμένους ανθρώπους, να μιλήσουν ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ!!!
ΤΩΡΑ!!!! Θέλω να ευχαριστήσω όλους αυτούς που μετά την πρώτη μου δουλειά, πίστεψαν
σε μένα και τόσα κωμικά έργα μου, διασκέδασαν το τηλεοπτικό κοινό.
Αν και μετά την πρώτη μου δουλειά,
δίπλα στον Γιώργο Κιμούλη, θα αναρωτιέμαι για πάντα αν είμαι πράγματι κάτι τόσο
μέτριο. Ίσως ο Γιώργος να έχει δίκιο και να είμαι.. Φύτεψε την αμφιβολία τόσο
βαθιά μέσα μου, που δεν προβλέπω να απελευθερώνομαι κάποτε από αυτήν. Γιώργο,
πολυαγαπημένε ΔΑΣΚΑΛΕ, κατάφερες τότε και με χαράκωσες βαθιά. Ζέτα Δούκα, σε
ευχαριστώ πολύ που υπάρχεις.
Η ΠΟΙΗΣΗ ΠΑΝΤΟΤΕ ΤΑ ΛΕΕΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ
Κι όχι αυταπάτες προπαντός. Το πολύ πολύ να τους εκλάβεις σα δυο θαμπούς
προβολείς μες στην ομίχλη Σαν ένα δελτάριο σε φίλους που λείπουν με τη
μοναδική λέξη: ζω. «Γιατί», όπως πολύ σωστά είπε κάποτε κι ο φίλος μου
ο Τίτος, «Κανένας στίχος σήμερα δεν κινητοποιεί τις μάζες Κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα». Έστω. Ανάπηρος, δείξε τα χέρια σου. Κρίνε για να κριθείς.
|
Υ.Γ2: Η ορθόδοξη πατερική παράδοση την οποία
σέβομαι τονίζει βέβαια την ταπείνωση που πρέπει να χαρακτηρίζει τους πιστούς
και την έλλειψη κατάκρισης. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αποτελούν δικαιολογία σιωπής
και αδιαφορίας όταν συνάνθρωποί μας αδικούνται. Ο Χρυσόστομος, ένας από τους τρεις
ιεράρχες που σήμερα εορτάζουμε, απαγόρευσε στην αυτοκράτειρα Ευδοξία
να μπει στο ναό της Αγίας Σοφίας και την κατηγόρησε ενώπιον όλων για απληστία
σε βάρος φτωχών ανθρώπων στην Βασιλεύουσα..Το τίμημα ήταν να καθαιρεθεί και να
πεθάνει στην εξορία… Δε σιώπησε όχι γιατί δεν ήταν ταπεινός αλλά γιατί δεν
ήτανε ιδιοτελής και δειλός …Η κατάκριση
έχει να κάνει λοιπόν με την συνήθη
τακτική πολλών από μας να κατηγορούμε τους άλλους και να μην προσπαθούμε να διορθώσουμε τα δικά μας λάθη..Έτερον
εκάτερον…..
ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ