ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ1 : Μέρα μνήμης η σημερινή .Ας την αφήσουμε να μας
ταξιδέψει στο χρόνο. Γιατί η μνήμη εμποδίζει την επανάληψη γεγονότων που σίγουρα
όλοι δεν θέλουμε να επαναληφθούν.
Πιο συγκεκριμένα, ας πάμε 49 ολόκληρα
χρόνια πριν, στα χρόνια της δικτατορίας. 1967-1973.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ 2: Τότε
που η Ελλάδα βυθίστηκε στο σκοτάδι της
τυραννίας. Τα τανκς κατέβηκαν στους δρόμους , η δημοκρατία καταλύθηκε και οι
δημοκρατικοί πολίτες φυλακίζονταν ,εξορίζονταν
και εξοντώνονταν.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ 1: Οι
δικτάτορες που προέρχονταν στην πλειοψηφία τους από το στρατό δήλωσαν ότι
έβαλαν την χώρα στο γύψο για να την θεραπεύσουν από την ασυδοσία ,τον
κομμουνισμό και την αναρχία. Οι Έλληνες έντρομοι παρακολουθούν τα γεγονότα .
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ 1: Πολλοί
πνευματικοί άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την Ελλάδα για να
αναπνεύσουν ελεύθερα και να δημιουργήσουν χωρίς λογοκρισίες και απειλές το
πνευματικό τους έργο. Ὁ Γιῶργος Σεφέρης στὰ πρῶτα χρόνια τῆς
δικτατορίας εἶχε ἐπιλέξει τὴ σιωπὴ καὶ τὴν ἄρνηση νὰ δημοσιεύσει δουλειά του
στὴν Ἑλλάδα. Στὶς 28 Μαρτίου τοῦ 1969, δυὸ χρόνια πρὶν τὸ θάνατό του,
ἀποφασίζει νὰ μιλήσει γιὰ πρώτη φορὰ δημόσια καὶ νὰ καταγγείλει τὴ Δικτατορία.
Ἡ δήλωσή του στὸ BBC ἔκανε τεράστια αἴσθηση στὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ ἐξωτερικὸ καὶ
ἔδωσε δύναμη καὶ ἐλπίδα στὸ ἀντιδικτατορικὸ κίνημα.
Ἡ δήλωση τοῦ Σεφέρη κατὰ τῆς δικτατορίας
«Πάει καιρὸς ποὺ πῆρα τὴν ἀπόφαση νὰ κρατηθῶ ἔξω ἀπὸ
τὰ πολιτικὰ τοῦ τόπου. Προσπάθησα ἄλλοτε νὰ τὸ ἐξηγήσω. Αὐτὸ δὲ σημαίνει διόλου
πὼς μοῦ εἶναι ἀδιάφορη ἡ πολιτικὴ ζωή μας. Ἔτσι, ἀπὸ τὰ χρόνια ἐκεῖνα, ὡς τώρα
τελευταῖα, ἔπαψα κατὰ κανόνα νὰ ἀγγίζω τέτοια θέματα· ἐξάλλου τὰ ὅσα δημοσίεψα
ὡς τὶς ἀρχὲς τοῦ 1967 καὶ ἡ κατοπινὴ στάση μου - δὲν ἔχω δημοσιέψει τίποτα στὴν
Ἑλλάδα ἀπὸ τότε ποὺ φιμώθηκε ἡ ἐλευθερία - ἔδειχναν, μοῦ φαίνεται, ἀρκετὰ
καθαρὰ τὴ σκέψη μου.
Μολαταῦτα, μῆνες τώρα, αἰσθάνομαι μέσα μου καὶ γύρω
μου, ὁλοένα πιὸ ἐπιτακτικά, τὸ χρέος νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ τὴ σημερινὴ κατάστασή
μας. Μὲ ὅλη τὴ δυνατὴ συντομία, νὰ τί θὰ ἔλεγα:
Κλείνουν δυὸ χρόνια ποὺ μᾶς ἔχει ἐπιβληθεῖ ἕνα
καθεστὼς ὁλωσδιόλου ἀντίθετο μὲ τὰ ἰδεώδη γιὰ τὰ ὁποῖα πολέμησε ὁ κόσμος μας
καὶ τόσο περίλαμπρα ὁ λαός μας στὸν τελευταῖο παγκόσμιο πόλεμο. Εἶναι μία
κατάσταση ὑποχρεωτικῆς νάρκης, ὅπου ὅσες πνευματικὲς ἀξίες κατορθώσαμε νὰ
κρατήσουμε ζωντανές, μὲ πόνους καὶ μὲ κόπους, πᾶνε κι αὐτὲς νὰ καταποντιστοῦν
μέσα στὰ ἑλώδη στεκούμενα νερά. Δὲ θὰ μοῦ ἦταν δύσκολο νὰ καταλάβω πῶς τέτοιες
ζημιὲς δὲ λογαριάζουν πάρα πολὺ γιὰ ὁρισμένους ἀνθρώπους.
Δυστυχῶς δὲν πρόκειται μόνον γι᾿ αὐτὸ τὸν κίνδυνο.
Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ
μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη, ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος. Τὸ
δράμα αὐτοῦ τοῦ τέλους μᾶς βασανίζει, συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα, ὅπως στοὺς
παμπάλαιους χοροὺς τοῦ Αἰσχύλου. Ὅσο μένει ἡ ἀνωμαλία, τόσο προχωρεῖ τὸ κακό.
Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος χωρὶς κανένα ἀπολύτως πολιτικὸ
δεσμὸ καί, μπορῶ νὰ τὸ πῶ, μιλῶ χωρὶς φόβο καὶ χωρὶς πάθος. Βλέπω μπροστά μου
τὸν γκρεμὸ ὅπου μᾶς ὁδηγεῖ ἡ καταπίεση ποὺ κάλυψε τὸν τόπο. Αὐτὴ ἡ ἀνωμαλία
πρέπει νὰ σταματήσει. Εἶναι ἐθνικὴ ἐπιταγή.
Τώρα ξαναγυρίζω στὴ σιωπή μου. Παρακαλῶ τὸ Θεὸ νὰ μὴ
μὲ φέρει ἄλλη φορὰ σὲ παρόμοια ἀνάγκη νὰ ξαναμιλήσω».
ΒΙΝΤΕΟ 2
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ 2: Η
Δημοκρατία συκοφαντείται ,
εμπαίζεται ,λοιδορείται. Τα δικαστήρια
καθημερινά δικάζουν και καταδικάζουν δημοκρατικούς πολίτες που διεκδικούν την
ελευθερία έκφρασης και την δημοκρατία στη χώρα. Ουσιαστικά δικάζεται η ίδια η
Δημοκρατία.
ΚΑΠΩΣ ΕΤΣΙ:
ΔΙΚΑΣΤΗΣ1: Να προσέλθει
η κατηγορουμένη. Πως λέγεσαι;
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Ονομάζομαι
Δημοκρατία. Που σημαίνει<< ο δήμος κρατεί>>. Δηλαδή ο λαός έχει
εξουσία . Η πλειοψηφία των πολιτών.
ΔΙΚΑΣΤΗΣ 2: Δεν
χρειάζονται επεξηγήσεις. Το καταλάβαμε. Που γεννήθηκες;
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Γεννήθηκα
στην Ελλάδα. Στην αρχαία Ελλάδα. Πολιτικοί όπως ο Κλεισθένης, ο Σόλωνας , ο
Περικλής είναι κάποιοι από τους πολλούς που με βοήθησαν να ριζώσω στον
ευλογημένο τούτο τόπο.
ΔΙΚΑΣΤΗΣ3 : Ώστε έτσι λοιπόν . Στηρίζεσαι στους πολλούς.
Αυτοί οι πολλοί όμως τις περισσότερες φορές δεν αποφασίζουν σωστά για το ποιοι
θα τους κυβερνούν. Κατηγορείσαι λοιπόν ότι καταστρέφεις τη χώρα γιατί
επιτρέπεις να αποφασίζουν οι ανάξιοι για το μέλλον της .
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Αλλά ούτε
κι αυτό που αποφασίζουν οι λίγοι έχει μεγαλύτερη φερεγγυότητα και αξία. Ίσα ίσα
υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος όταν κάποιοι, θεωρώντας τον εαυτό τους αξιότερο
όλων , πάρουν με τη βία την εξουσία και κυβερνούν χωρίς να δέχονται τον αντίλογο . Όταν εγώ
διοικώ τον τόπο υπάρχει τουλάχιστον η αντιπολίτευση που ελέγχει την εκλεγμένη
κυβέρνηση, η ελευθερία του τύπου καθώς και η ανεξάρτητη δικαιοσύνη στην οποία
όλοι, άρχοντες και αρχόμενοι , οφείλουν να υπακούουν.
ΔΙΚΑΣΤΗΣ1: Είσαι
λαλίστατη βλέπω, λαλίστατη και γλωσσού. Όταν εσύ διοικείς δεν παίρνεται εύκολα
καμιά απόφαση. Όλα τα προβλήματα συσσωρεύονται γιατί οι αρμόδιοι δεν στέκονται
ποτέ στο ύψος των περιστάσεων και χρονοτριβούν αναιτίως. Η πλειοψηφία. Χα ,χα
χα.. Είναι αυτό που λέει ο λαός << Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να
ξημερώσει>>
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Ίσως έχεις
δίκιο. Αυτή η πραγματικότητα όμως δεν αντιμετωπίζεται με την κατάργησή μου .
Χρειάζεται να διαπαιδαγωγηθούν οι πολίτες με ιδανικά και αξίες που θα τους
κάνουν να σκέφτονται και να δρουν υπεύθυνα σε όποιο πόστο και αν βρεθούν. Αυτό
που πρέπει να προσέξουμε λοιπόν είναι η Παιδεία.
ΔΙΚΑΣΤΗΣ2: Μάλιστα,
μάλιστα. Μα και σε άλλα καθεστώτα που εσύ αποκαλείς δικτατορικά και αυταρχικά
δίνεται έμφαση στην παιδεία.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Εκεί όμως
διδάσκουν φοβισμένοι δάσκαλοι.
ΔΙΚΑΣΤΗΣ 3: Φοβισμένοι;
Γιατί παρακαλώ;
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Μήπως πουν
κάτι απαγορευμένο και τους καταγγείλουν στην αστυνομία οι ίδιοι οι μαθητές
τους. Ως γνωστόν, η γνώση λογοκρίνεται . απαγορευμένα βιβλία ρίχνονται στην
πυρά , αντιφρονούντες δάσκαλοι απολύονται και φυλακίζονται.
ΒΙΝΤΕΟ 3.
ΔΙΚΑΣΤΗΣ 1. Μ΄αυτά και
μ΄αυτά ξεσηκώνεις τους πολίτες και ιδιαίτερα τους νέους να κάνουν τρέλες . Να
αντιστέκονται , να μιλάνε με θρασύτητα στους άρχοντες και να διεκδικούν βλακείες . Κάποιες φορές από την αμυαλιά τους
τρώνε το κεφάλι τους.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Χαίρομαι
που χρησιμοποιείτε συχνά φράσεις γεμάτες αλήθεια που συνηθίζει να τις λέει ο
λαός. Πράγματι . Οι νέοι είναι αυτοί που με διεκδικούν περισσότερο. Όπως στο
Πολυτεχνείο τον Νοέμβρη του 1973. Οι μεγαλύτεροι συνήθως συμβιβάζονται ,
υποτάσσονται, βολεύονται. Οι νέοι είναι εκείνοι που οδηγούν τα πράγματα μπροστά
γιατί είναι αυθόρμητοι και αγνοί και συνήθως παρασύρουν και τους μεγάλους στους
αγώνες για να με κερδίσουν.
ΔΙΚΑΣΤΗΣ2. Κουραφέξαλα.
Οι νέοι συνήθως είναι βίαιοι. Όπως και στο Πολυτεχνείο .Μπήκαν και κατέλυσαν
την τάξη. Είχαν όπλα και ήταν επικίνδυνοι για τη δημόσια ειρήνη. Τα έβαλαν με
την αστυνομία ,το στρατό .Ζητούσαν δικαιώματα που δεν ήταν ώριμοι να έχουν.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Ψέματα. Οι
νέοι που κλείστηκαν στο Πολυτεχνείο ήταν άοπλοι. Το μόνο που ήθελαν ήταν να
ζουν ελεύθερα, να σκέφτονται ελεύθερα και να εκφράζονται ελεύθερα.
ΜΙΚΡΟΣ ΤΥΜΒΟΣ
Νικηφόρος
Βρεττάκος
Μικρός τύμβος
(17 Νοεμβρίου 1973)
Δίχως τουφέκι και σπαθί,
με το ήλιο στο μέτωπο,
υπήρξατε ήρωες και
ποιητές μαζί. Είστε το Ποίημα.
Απλώνοντας το χέρι μου
δεν φτάνει ως εκεί
που ωραία λουλούδια τις
μορφές σας
Λιτανεύει ο αέρας της
αρετής. Ω παιδιά μου,
Μπροστά σ’ αυτό το
ποίημα μετράει μόνο η σιωπή.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ Το αγόρι και η πόρτα
Εκεί που έπεσε
Είναι μια κόκκινη λίμνη,
Ενα κόκκινο δέντρο,
Ένα κόκκινο πουλί.
Σηκώθηκε όρθια η πεσμένη καγκελόπορτα-
Χιλιάδες άλογα.
Λαός καβαλίκεψε.
Κομνηνέ! - φωνάξαμε.
Γύρισε
και μας κοίταξε
Δε φορούσε επίδεσμο ούτε στεφάνι.
Άσπρα άλογα, κόκκινα άλογα και μαύρα,
Πιο μαύρα- καλπασμός, - η ιστορία
Να
προφτάσουμε.
Η ΠΟΡΤΑ
Γιάννης
Ρίτσος: Πάνω σε τούτη την πεσμένη πόρτα δώσαμε ξανά τον όρκο ‒ / όρκο της νιότης, της ζωής, της λευτεριάς, όρκο του ονείρου και της πράξης.
ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
Γιώργης Σαραντής
Εδώ Πολυτεχνείο
Τρείς νύχτες καίγανε οι φωτιές
την τελευταία ακούστηκαν καμπάνες
Κάπου αλλού θα παίζεται η ζωή μας σκέφτηκα
και τότε τον είδα
λαμπαδιασμένο απ’ τις ζητωκρυαγές
να τρέχει προς το θάνατο
Αλέξανδρε του φώναξα
Αλέξανδρε
κι ύστερα πιο σπαραχτικά Αλέξανδρεεε,
πάλι και πάλι
Καθώς έσκυψα να τον σηκώσω από την άσφαλτο
δε βρήκα παρά στάχτη
Σ’ όλους τους δρόμους
οι στρατιώτες πυροβολούσαν το φόβο τους.
ΔΙΚΑΣΤΗΣ 3: Ήταν τρομοκράτες . Έπρεπε
να τιμωρηθούν .Το καθεστώς έπρεπε να προστατέψει τον εαυτό του. Δεν
χρησιμοποίησε βία χωρίς λόγο. Ό,τι έγινε ήταν απολύτως αναγκαίο.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ . Ήταν
αναγκαία η βία, η βαρβαρότητα, ο θάνατος;
ΔΙΚΑΣΤΗΣ 1: Όπως πάντα
υπερβάλλεις. Τίποτε από αυτά που λες δεν έγινε.
ΣΤΟΥΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ ΤΟΥ
ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Λένα Παππά
Στούς σκοτωμένους
σπουδαστές του Νοεμβρίου
Μάτια
κλειδωμένα, χέρια παγωμένα
κείτεται
-δεκοχτώ
χρονώ ήτανε δεν ήτανε-
για
να έχω εγώ πουλιά-φτερά στα χέρια μου,
και
συ στο σπιτάκι σου,
μια
γλάστρα με βασιλικό στο πεζουλάκι
και
τα παιδιά μας ξένοιαστα να χτίζουνε το μέλλον.
Η
μάνα του τον περιμένει και δεν έρχεται,
η
άνοιξή του παίζει κα δεν τηνε ξέρει πια.
Στις
φλέβες του αίμα σταματημένο και πικρό,
γυαλί
σπασμένο ο κόσμος, σωριασμένο πάνω του.
Για
να έχω εγώ τον άσπρο μου ύπνο
Και
συ γαρίφαλο χαμόγελο στο στόμα σου,
για
να ’χουν τα παιδιά μας το δικό τους ήλιο…
ΑΝΩΤΑΤΕΣ
ΣΠΟΥΔΕΣ
Σταματήσανε τα μαθήματα
Να κάνουνε ανώτατες σπουδές στους δρόμους.
Οι αρχιτέκτονες χτίζουν οδοφράγματα
Οι γιατροί μαθαίνουν τον πόνο
Οι νομικοί κάνουν πρακτική εξάσκηση στο δίκαιο.
Οι μαθηματικοί μετρούν τις δυνάμεις
Οι μηχανικοί κατασκευάζουν χιλιοκύκλους
Οι φυσικοί ελέγχουν τη σύνθεση του αίματος.
Οι ζωγράφοι με το καβαλέτο τους
Στημένο μπροστά στο τανκ
Ζωγραφίζουν το θάνατο.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ. 1 Αρκετά
κύριοι. Ακούσαμε αρκετά . Τώρα το κοινό θα αποφασίσει. ΑΘΏΑ
Ή ΕΝΟΧΗ Η
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ;
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: Πριν
αποφασίσετε δυο λόγια τελευταία. Από τα πανάρχαια χρόνια συκοφαντήθηκα ακόμα
και από αυτούς που στα λόγια ήταν με το μέρος μου. Στο όνομά μου έγιναν και
γίνονται πόλεμοι, χύνεται αίμα . Πωλούνται όπλα και εξαγοράζονται συνειδήσεις.
Δεν φοβήθηκα ποτέ τους διώκτες μου. Όμως αυτούς που υποκρίνονται ότι με αγαπούν
και πράττουν τα αντίθετα από τις αρχές μου, ναι τους φοβάμαι. Ελέγχουν τα ΜΜΕ
,σκοτώνουν , διώχνουν τους ανθρώπους πρόσφυγες από τα σπίτια τους. Τους
οδηγούν στη φτώχεια και στην εξαθλίωση.
Κατακρεουργούν την ιστορία. Την ειρήνη .Την δικαιοσύνη. Εσείς η νέα γενιά μην
τους αφήσετε. Προστατέψτε τα δικαιώματα των ανθρώπων ανεξάρτητα από την εθνικότητά
τους ,τη θρησκεία τους, τα πιστεύω τους. Μην επιτρέψετε σε κανέναν να σας έχει
υποχείριο για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα και τους σκοπούς του. Και μη
ξεχνάτε: Η Δημοκρατία γεννήθηκε στην Ελλάδα. Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου την
έκαναν σημαία τους. Και σεις πρέπει να την κρατήσετε ψηλά..όλο και ψηλότερα..
Μαθητής 1: Δεν νομίζω πως είναι
δύσκολο να αποφασίσω. Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα που με εκφράζει.
Δημοκρατία όμως δεν είναι να ψηφίζω κάθε τέσσερα χρόνια αυτούς που λένε
τα λιγότερα ψέματα και μετά κάθομαι στα αυγά μου.
Μαθητής 2: Δημοκρατία δε
θα πει μένω παθητικός ,αδιάφορος γι αυτά που συμβαίνουν γύρω μου αλλά συμμετέχω
ενεργά ν΄αλλάξω μαζί με τους συμπολίτες μου τη ζωή μας προς το καλύτερο…
Μαθητής 3: Δημοκρατία θα πει
συντονισμένος αγώνας για καλύτερη παιδεία ,δικαιοσύνη για όλους τους πολίτες
,εργασία για όλους ,δικαιώματα αλλά και ευθύνες….
Μαθητής 4: Δημοκρατία θα πει
συνύπαρξη, αλληλεγγύη ,σεβασμός σε όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από το χρώμα
,τη θρησκεία τους ,τη χώρα από την οποία προέρχονται.
Μαθητής 6: Δημοκρατία θα
πει αρνιέμαι μια ζωή χωρίς στόχους, χωρίς όνειρα, χωρίς φαντασία……
Μαθητής 7: Δημοκρατία θα
πει αρνιέμαι να συμβιβαστώ με την χρεοκοπία των πολιτικών και της πολιτικής
.Παίρνω την ευθύνη στα χέρια μου…
Μαθητής 8: Δημοκρατία θα
πει αρνιέμαι να είμαι το πιόνι τους…….
ΑΡΝΙΕΜΑΙ…. ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΧΟΡΩΔΙΑΣ
ΣΕΡΕΤΗ ΕΛΕΝΗ
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΚΗΝΙΚΩΝ
ΣΚΑΡΠΕΝΤΖΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ
ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ
ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου