ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ.....

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ….

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΝΟΤΗΤΑ 3η

ΟΛΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΙΔΙΟΙ –ΟΛΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ

4 ωρη διδασκαλία.

Στο πλαίσιο αυτής της ενότητας και με βάση το κείμενο 9 της σελίδας 58 του σχολικού βιβλίου για τον διωγμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί από το βιβλίο της Νίνας Κοκκαλίδου- Ναχμία, Ρέινα Ζιλμπέρτα έχεις  την δυνατότητα  να μιλήσεις με τους μαθητές   για το Ολοκαύτωμα …

Α΄ ΒΗΜΑ

Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΜΕ ΠΟΛΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ..

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ROB RIEMEN  ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΠΟΛΥ ΣΥΝΤΟΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ..

ROB RIEMEN: Η ΑΕΝΑΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

Στην δοκιμιακή του μελέτη με τίτλο –Η ΑΕΝΑΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ- ο συγγραφέας RΟΒ RΙΕΜΕΝ μελετά την ιστορική διαδρομή του Φασισμού στην Ευρώπη ως φαινόμενο που επανέρχεται σήμερα πάνω στις ράγες των ίδιων αιτίων που πρωτοεμφανίστηκε. Οικονομική κρίση και κρίση αξιών, Ξενοφοβία , Φτώχεια, Ανεργία και τέλος Ανικανότητα του Πολιτικού Συστήματος να επιλύσει είτε από τα δεξιά είτε από τα αριστερά τα ζωτικά προβλήματα των ανθρώπων για αξιοπρεπή διαβίωση. Η γραφή του λιτή και εύστοχη με πλούσιο ιστορικό υλικό παρόλη την μικρή έκταση του βιβλίου- μόλις 96 σελίδες – δίνει το στίγμα του Φασισμού που κανείς δεν τον παραδέχεται ότι υπάρχει μέχρι να δει τα πρώτα θύματα με τα μάτια του. Τότε όμως είναι συνήθως  πολύ αργά . Εκείνο που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι το τέλος του βιβλίου. Ο ROB RIEMEN λοιπόν αναφέρει ότι ο Αλμπέρ Καμύ, ο σπουδαίος αυτός φιλόσοφος και συγγραφέας, τέσσερα χρόνια μετά την<< Πανούκλα>> δημοσίευσε το σπουδαιότερο δοκίμιό του, ο επαναστατημένος άνθρωπος ,με το οποίο προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα γιατί ακριβώς στην Ευρώπη – στη Χιτλερική Γερμανία και όχι μόνο- μπόρεσε να συμβεί μια τέτοια αποκτήνωση. Πώς  μπόρεσαν δηλαδή πολίτες καλλιεργημένοι με πλήρη επίγνωση και συναίσθηση να καταστρέψουν τα θεμέλια των ιδανικών του πολιτισμού μας. Και ο Καμύ απαντά:<< Οι λαοί της Ευρώπης δεν πιστεύουν πια , δεν πιστεύουν στον κόσμο και στην ανθρωπότητα. Το μυστικό της Ευρώπης είναι πως δεν αγαπάει τη ζωή πια>> Και ο συγγραφέας καταλήγει πως μόνο όταν αξίες όπως η αγάπη, η καλοσύνη, η αλήθεια , η ομορφιά, η φιλία, η δικαιοσύνη , η συμπόνια  και η σοφία επικρατήσουν, τότε μόνο θα μπορέσουμε να γίνουμε ανθεκτικοί στον θανατηφόρο βάκιλο που λέγεται φασισμός .

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1: Θεωρώ απαραίτητο να μπορούν οι μαθητές να ξεφυλλίσουν το βιβλίο και γενικά να έρθουν σε επαφή με έναν συγγραφέα που υπενθυμίζει τον κίνδυνο της πιθανότητας επιστροφής του Φασισμού ως νοοτροπία και πράξη, ιδιαίτερα την εποχή της οικονομικής κρίσης που διανύουμε στη χώρα μας αλλά και του πολέμου που μαίνεται στη γειτονιά μας και δημιουργεί πρόσφυγες …

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2: Ανακεφαλαιώνοντας καταλήγουμε ότι οι αιτίες της εμφάνισης φασιστικών και ρατσιστικών ιδεών είναι:

1 .Οικονομική Κρίση που συνεπάγεται και Κρίση Αξιών.

2.Ανεργία- Φτώχεια.

3 .Ξενοφοβία.

3. Ανικανότητα του πολιτικού συστήματος να επιλύσει τα προβλήματα των πολιτών είτε από τα δεξιά είτε από τα αριστερά.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 3: Αναζητάμε τα φαινόμενα αυτά και στη Γερμανία του Χίτλερ ο οποίος προσπάθησε να τα επιλύσει με τον πόλεμο και την στοχοποίηση πολλών ομάδων ανθρώπων και κυρίως των Εβραίων..

ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΟΥΝ ΟΤΙ ΕΠΕΙΔΗ ΑΚΡΙΒΩΣ ΖΟΥΜΕ  ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΠΑΓΡΥΠΝΥΣΗ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΡΑΤΣΙΣΜΟ ΝΑ ΔΡΑΣΟΥΝ….

ΒΗΜΑ 2^o

Οι μαθητές ακούνε την Έλλη Λαμπέτη στο μονόπρακτο του Μπρεχτ <<Η Εβραία>>

Μονόπρακτο από τον "Τρόμο και αθλιότητα του Γ' Ράιχ", του Μπέρτολτ Μπρεχτ. Γραμμένο από τον συγγραφέα στα χρόνια της εξορίας του, μεταξύ 1935 και 1936.

Ανέβηκε το 1978, μαζί με άλλα πέντε μονόπρακτα, από το Θίασο Λαμπέτη.

Στο έργο, μια Γερμανίδα Εβραία, η Ιουδήθ Κέιθ, γυναίκα γιατρού, αποφασίζει να εγκαταλείψει τη ναζιστική Γερμανία για να μη σταθεί εμπόδιο στην καριέρα του συζύγου της.

Μέσα από ένα προσωπικό δράμα διαφαίνεται το καθεστώς του τρόμου, που έχει διαπεράσει και διαστρέψει τη ζωή, τις σχέσεις, τη συμπεριφορά και τη σκέψη των ανθρώπων.

Η υποκρισία γίνεται χαρακτηριστικό γνώρισμα κάθε ανθρώπινης σχέσης, καθώς όλα μοιάζουν υποταγμένα στο κατασταλτικό κράτος και αλλοτριωμένα από τη χιτλερική ιδεολογία.

Έπειτα γίνεται συζήτηση με τους μαθητές σε σχέση και με αυτά που άκουσαν να λέει στο τηλέφωνο η Ιουδήθ Κέιθ καθώς αποχαιρετά ουσιαστικά την παλιά ζωή της στη Γερμανία και φεύγει για να τη προστατέψει επειδή είναι Εβραία αλλά και σε σχέση με αυτά που δεν άκουσαν από την άλλη γραμμή του τηλεφώνου αλλά τα φαντάστηκαν από τις αντιδράσεις της γυναίκας.

Τελικά βγαίνουν πολλά  συμπεράσματα κάποια από τα οποία είναι τα παρακάτω:

1.Η προπαγάνδα και ο φόβος είναι τα όπλα του φασισμού .Αξίες όπως η αγάπη ,η φιλία, η συντροφικότητα ,η αποδοχή, η κατανόηση…. εξοβελίζονται από τη ζωή των ανθρώπων ενώ η υποκρισία ,η σκληρότητα, η αδιαφορία για το δράμα του άλλου και κάθε άλλο αρνητικό συναίσθημα θριαμβεύουν.

2.Για να νικήσει ο φασισμός πατάει πάνω στην άγνοια, στην αδιαφορία, στην αδυναμία  αλλά και στην ανοχή των ανθρώπων σε ρατσιστικά φαινόμενα. Η ίδια η Ιουδήθ Κέηθ παραδέχεται πως στο παρελθόν είχε αδιαφορήσει όταν  ρατσιστικές απόψεις διατυπώνονταν από το σύζυγό της.

3.Ποτέ δεν ξέρεις ποιο είναι το επόμενο θύμα του Φασισμού –Ρατσισμού. Χρειάζεται να είμαστε σε επιφυλακή..

(Εδώ γίνεται λόγος και για άλλες κατηγορίες ανθρώπων που εξοντώθηκαν από τους ΝΑΖΙ στα στρατόπεδα συγκέντρωσης εκτός από τους Εβραίους: Τσιγγάνοι, Γερμανοί πολίτες με νοητικές-ψυχολογικές παθήσεις , αντιφασίστες, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι…)

ΒΗΜΑ 3^ο

Για να αντιληφθούν οι μαθητές τη φρίκη του Ολοκαυτώματος μπορεί να γίνει μια δραματοποίηση  με θέμα<< Τα πολλά πρόσωπα του Φασισμού>>  Από αυτό το θεατρικό δρώμενο μπορεί να παρουσιαστεί στην τάξη το απόσπασμα που αφορά στην χιτλερική Γερμανία.

ΜΑΘΗΤΉΣ 1: Όπως ξέρουμε, τα συνθήματα  ΚΑΤΩ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ και ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ  ήταν  κυρίαρχα στους αγώνες των Ελλήνων σε πολλές περιόδους της σύγχρονης ιστορίας τους. Για να δούμε όμως .Ποιος είναι ο φασισμός; Ποια πρόσωπα έχει; Τι τον γεννά;

ΜΑΘΗΤΗΣ 2; Η αρχική σημασία του όρου φασισμός έτσι όπως πρωτοχρησιμοποιήθηκε  στην Ιταλία του Μουσολίνι και στη Γερμανία του Χίτλερ σήμαινε έναν απολυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης από έναν αρχηγό- αυθεντία, που θα συνενώσει όλες τις τάξεις σε ένα έθνος και μάλιστα το ανώτερο έθνος που έχει προορισμό να κυριαρχήσει στα άλλα έθνη και φυλές…

ΜΑΘΗΤΗΣ 1: Σήμερα όμως η λέξη σημαίνει κάθε άδικη, αντιδημοκρατική και βίαιη πράξη ,ιδεολογία, συναίσθημα ,συνήθεια στο χώρο της πολιτικής ,της κοινωνίας, της οικογένειας και των σχέσεων.

ΜΑΘΗΤΗΣ 3: Είναι η ιδεολογία που ποινικοποιεί τη διαφορετική άποψη ,τη διαφορετική εθνική ,θρησκευτική, πολιτιστική ταυτότητα, τη διαφορετική σεξουαλική προτίμηση και προωθεί τη μισαλλοδοξία ,το φθόνο και τη βία ενάντια στο κάθε υποψήφιο θύμα του. Είναι η ιδεολογία που συμμαχεί με το ρατσισμό και την ξενοφοβία.

ΜΑΘΗΤΗΣ 4 : Στην χιτλερική Γερμανία ο φασισμός προπαγάνδιζε τον πόλεμο ως λύση για το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο είχε περιέλθει η Γερμανία και ως αιτία αυτού του αδιεξόδου τους Εβραίους και όλους τους λαούς που δεν ανήκουν στην Αρία  Φυλή. Έτσι ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος που θα αιματοκυλήσει τους λαούς της Ευρώπης είναι γεγονός.

ΤΡΑΓΟΥΔΙ 1: Άννα μη κλαις…..

ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ Α: Όλοι οι Εβραίοι πολίτες ,άνδρες ,γυναίκες και παιδιά, τίθενται υπό διωγμόν μέχρι τελικής εξοντώσεως στα στρατόπεδα συγκέντρωσης γιατί θεωρούνται υπάνθρωποι , κατώτεροι , μη ανήκοντες στους καθαρόαιμους, στην Αρία Φυλή. Ως εκ τούτου, είναι εχθροί του Γερμανικού έθνους και  υπαίτιοι της οικονομικής κρίσης που ταλανίζει τον Γερμανικό λαό. Να εξοντωθούν όλοι.

ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ Β : Πριν όμως από τους Εβραίους θα εξοντώσουμε όλους τους αντιφρονούντες Γερμανούς πολίτες αλλά και όλους τους ανάπηρους, ψυχιατρικά ασθενείς ,διανοητικά καθυστερημένους Γερμανούς πολίτες που δεν ανταποκρίνονται στο πρότυπο του πολίτη της Αρίας Φυλής.

ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ Γ : Υπάνθρωποι θεωρούνται επίσης και πρέπει να εξοντωθούν: οι Κομμουνιστές, οι Ομοφυλόφιλοι, οι Τσιγγάνοι , οι Μάρτυρες του Ιεχωβά , οι Αιχμάλωτοι Πολέμου από τις κατακτημένες από τους Αρίους χώρες της Ευρώπης και όλοι όσοι είναι ανυπάκουοι και διαφωνούν με το καθεστώς του Γ΄Ράιχ…

ΜΑΘΗΤΗΣ 5: ΚΙ οι Γερμανοί πολίτες; Όσοι αντιδρούν εξοντώνονται. Οι περισσότεροι χειροκροτούν ,άλλοι αδιαφορούν και άλλοι από φόβο σιωπούν. Είναι οι έντιμοι σε εισαγωγικά νοικοκυραίοι που κάνουν τα στραβά μάτια  όταν θίγονται οι γείτονές τους ,ακόμα και οι φίλοι τους αλλά όχι οι ίδιοι.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ 1:Μπορεί να χουν δίκιο. Εμένα τι με νοιάζει; Καλύτερα να κοιτάζω τη δουλειά μου, την οικογένειά μου, τα λεφτά μου… .Ίσως αν φύγουν από τη μέση κάποιοι ,ζήσουμε οι άλλοι καλύτερα. Άλλωστε εγώ είμαι χριστιανός έντιμος Γερμανός . Τι με νοιάζει εμένα για τους Εβραίους; Για τους τσιγγάνους, για τους Ομοφυλόφιλους;

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ 2: Εγώ δεν συμφωνώ αλλά φοβάμαι… Αν αντιδράσω, αν μιλήσω, αν δεν σωπάσω, θα πεθάνω…..

ΤΡΑΓΟΥΔΙ: Έντιμε άνθρωπε  κυρ Παντελή…    

Το δρώμενο ολοκληρώνεται με την εξής εικόνα. Κάποια παιδιά της τάξης φοράνε το κίτρινο άστρο ( από χαρτόνι), κάποια κόκκινο άστρο, κάποια ροζ άστρο…… και σηκώνονται όρθια ακολουθώντας δυο μαθητές που εκπροσωπούν το Γ΄Ράιχ. Παράλληλα προβάλλεται βίντεο με την Μαρία Φαραντούρη να τραγουδά σε στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλη και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη << την μπαλάντα του Μαουτχάουζεν>>….

Τί ωραία που είναι η αγάπη μου ..

Τι ωραία που είν' η αγάπη μου
με το καθημερνό της φόρεμα
κι ένα χτενάκι στα μαλλιά.
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.

Κοπέλες του Άουσβιτς,
του Νταχάου κοπέλες,
μην είδατε την αγάπη μου;

Την είδαμε σε μακρινό ταξίδι,
δεν είχε πιά το φόρεμά της
ούτε χτενάκι στα μαλλιά.

Τι ωραία που είν' η αγάπη μου,
η χαϊδεμένη από τη μάνα της
και τ' αδελφού της τα φιλιά.
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.

Κοπέλες του Μαουτχάουζεν,
κοπέλες του Μπέλσεν,
μην είδατε την αγάπη μου;

Την είδαμε στην παγερή πλατεία
μ' ένα αριθμό στο άσπρο της το χέρι,
με κίτρινο άστρο στην καρδιά.

Τι ωραία που είν' η αγάπη μου,
η χαϊδεμένη από τη μάνα της
και τ' αδελφού της τα φιλιά.
Κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο ωραία.

Οι μαθητές, που απλώς παρακολουθούν απαθείς τους άλλους μισούς με το διακριτικό άστρο στο μπράτσο να οδηγούνται στην εξόντωση , συμπληρώνουν την εικόνα που έχει ένα νόημα. Για να δράσει ο φασισμός περιθωριοποιώντας και καταδικάζοντας ανθρώπους πρέπει πρώτα από όλα κάποιοι να το επιτρέψουν. Να φοβηθούν, να αδιαφορήσουν και να το επιτρέψουν..

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΥΖΗΤΟΥΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΔΡΩΜΕΝΟ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΘΑΛΨΗΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ…

ΑΔΙΑΦΟΡΟΥΜΕ

1.ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΜΑΣ

2,ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ

3. ΑΝ ΚΑΚΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ ΑΠΟ ΜΑΣ

……………………………………………………………………………………………….

ΒΗΜΑ 4

Η διδασκαλία αυτή πρέπει να έχει και ένα άλλο μήνυμα. Πως ο άνθρωπος ακόμα και στις πιο ακραίες σκοτεινές καταστάσεις όπως ήταν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης μπορεί να διατηρήσει την ανθρωπιά ,την αισιοδοξία και τη δύναμή του. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Μίλενα από την Πράγα..

Ένα σπουδαίο βιβλίο της Μαργκαρέτε  Μπούμπερ Νόυμαν..(1963)

Δυο γυναίκες που συναντιούνται στο γυναικείο στρατόπεδο συγκέντρωσης  του Ράβενσμπουργκ ,εξήντα χιλιόμετρα βόρεια από το Βερολίνο. Η Μίλενα τσέχα, η Μαργκαρέτε γερμανίδα πολιτική κρατούμενη, θα γίνουν φίλες μέσα στην κόλαση του στρατοπέδου και θα προσπαθήσουν, η καθεμιά με τον τρόπο της, να ομορφύνουν λίγο τον εφιάλτη , η μια για την άλλη..Όπως ένα πανέμορφο λουλούδι ανθίζει στη λάσπη και στην βρωμιά, έτσι και η φιλία των δυο γυναικών, σε ακραίες συνθήκες ζωής και θανάτου, γίνεται η αφετηρία για όνειρα όταν τελειώσει ο εφιάλτης. Η Μίλενα δεν θα τα καταφέρει. Το βιβλίο που ονειρεύονται να γράψουν μαζί για την μαρτυρική ζωή τους στο στρατόπεδο δεν θα το γράψουν ποτέ. Μόνη της πλέον η Μαργκαρέτε, μετά τον πόλεμο, θα το γράψει αφιερωμένο στην γυναίκα που σημάδεψε τη ζωή της. Την Μίλενα Γιέσενσκα από την Πράγα. Την  αγαπημένη του Κάφκα, την σπουδαία συγγραφέα και δημοσιογράφο, την αλύγιστη ,πάντα αισιόδοξη και ερωτεύσιμη Μίλενα που, όσο ζούσε, δεν διανοήθηκε ποτέ να ζήσει βαρετά και με εκπτώσεις. Γύρω από την Μίλενα εκτυλίσσεται ο κόσμος της Κεντρικής Ευρώπης που γνώρισε πρωτόφαντη πολιτιστική άνθηση τα χρόνια του Μεσοπολέμου πριν συντριβεί πίσω από τις πύλες των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Ένα βιβλίο που προτείνω σε όλους.

ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΛΟΙΠΟΝ ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 3  ΤΗΣ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ <<ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ-ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ>> ΕΙΝΑΙ:

1.     Ο Φασισμός στοχοποιεί κάθε φορά διαφορετικές ομάδες ανθρώπων ανάλογα με τα πολιτικο –οικονομικά συμφέροντα που εξυπηρετεί.

2.      Το Ολοκαύτωμα είναι μια από τις πιο ακραίες εκφάνσεις αυτής της ιδεολογίας που δεν θα είχε υπάρξει αν τα αντιφασιστικά και δημοκρατικά αντισώματα των ανθρώπων ήταν ανθεκτικά στην Προπαγάνδα και στο Φόβο.

3.      Η μνήμη των θυμάτων του ολοκαυτώματος από τους ΝΑΖΙ τότε και μόνο τότε έχει νόημα όταν κάνει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τους νέους λιγότερο ρατσιστές και ξενοφοβικούς. Όταν μάθουν να σέβονται όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από θρησκεία, φυλή, εθνικότητα, επάγγελμα, πολιτικά πιστεύω και ιδεολογίες, προσωπικές επιλογές κάθε είδους. Όταν δεν στοχοποιούν συμμαθητές τους γιατί είναι Αλβανοί, Μάρτυρες του Ιεχωβά, ομοφυλόφιλοι, παιδιά με ειδικές ανάγκες, φτωχοί, χοντροί, κοντοί … Όταν δεν στοχοποιούν  λαούς ολόκληρους, βάζοντάς τους ταμπέλες..Όλοι οι Γερμανοί είναι φασίστες, όλοι οι Έλληνες είναι τεμπέληδες, όλοι οι Τούρκοι είναι κακοί, όλοι οι Δεξιοί ,όλοι οι Αριστεροί και πάει λέγοντας. Όταν δεν γελάνε με τα ανέκδοτα για τους Πόντιους γιατί καμιά φορά το ανέκδοτο γίνεται ζωή και η ζωή ανέκδοτο. Όταν τους πούμε το σκύλο- σκύλο ,το λύκο- λύκο και το σκοτάδι- σκοτάδι, χωρίς υπεκφυγές και παραμύθια, όπως λέει ο ποιητής.

Στο παιδί μου δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια

Και του μιλούσανε για Δράκους και για το πιστό σκυλί
Για τα ταξίδια της Πεντάμορφης και για τον άγριο λύκο

Μα στο παιδί δεν άρεσαν ποτέ τα παραμύθια

Τώρα, τα βράδια, κάθομαι και του μιλώ
Λέω το σκύλο σκύλο, το λύκο λύκο, το σκοτάδι σκοτάδι,
Του δείχνω με το χέρι τους κακούς, του μαθαίνω
Ονόματα σαν προσευχές, του τραγουδώ τους νεκρούς μας.

Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ

Από τη συλλογή Ο στόχος (1970)

4.      Η διδασκαλία του Ολοκαυτώματος έχει νόημα  όταν  μιλήσουμε στους μαθητές μας για τα πολλά πρόσωπα του Φασισμού και μάλιστα τα πιο επικίνδυνα που εξαιρούν ,που περιθωριοποιούν, που δίνουν άλλοθι στη δημιουργία αποδιοπομπαίων τράγων όταν μάλιστα αυτοί είναι οι αδύναμοι κρίκοι στην κοινωνική δομή μιας χώρας. Πρώην και νυν φυλακισμένοι, πρώην και νυν χρήστες, φορείς του AIDS, πρόσφυγες που βαφτίζονται μετανάστες για  να μην έχουν δικαιώματα, άνεργοι, οικονομικοί μετανάστες, άνθρωποι χωρίς αύριο. Τότε μόνο η αγαπημένη Άννα Φρανκ όλων των παιδιών αλλά και κάθε Άννα που διώκεται ανά τον κόσμο για όποιο λόγο θα βρει δικαίωση από το μίσος που την εξόντωσε ή την εξοντώνει πάνω στο άνθος της εφηβείας της.

5.      Η φρίκη του θανάτου και της βίας δεν μετριέται με το μέτρο , τα θύματα δεν χωρίζονται σε πρωταγωνιστές και σε άλλους και δεν συγκρίνονται μεταξύ τους .Δεν προσφέρονται για την όποια πολιτική ή άλλη εκμετάλλευση ούτε χρησιμοποιούνται ως άλλοθι. Τα 13.000.000 θύματα του Ολοκαυτώματος θα μείνουν στην καρδιά και στο μυαλό μας για να μας θυμίζουν πόσο εύκολο είναι να γίνει ο άνθρωπος ρατσιστής και ομοφοβικός. Πόσο εύκολο είναι να γίνει κτήνος.

6.       Ο άνθρωπος στον παραλογισμό του πολέμου ,της βίας και της  ποινικοποίησης της διαφορετικότητας των ανθρώπων πρέπει να αντιτάξει την ανθρωπιά αλλά προπάντων την λογική του.

                                      ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ

                                       Στρατηγέ, το τανκ σου είναι δυνατό μηχάνημα
                                                            Θερίζει δάση ολόκληρα,
                                                      κι εκατοντάδες άνδρες αφανίζει.
                                                       Μόνο που έχει ένα ελάττωμα:
                                                             χρειάζεται οδηγό.

                                        Στρατηγέ, το βομβαρδιστικό σου είναι πολυδύναμο.
                                                    Πετάει πιο γρήγορα απ' τον άνεμο,
                                           κι απ' τον ελέφαντα σηκώνει βάρος πιο πολύ.
                                                    Μόνο που έχει ένα ελάττωμα:
                                                          χρειάζεται πιλότο.

                                        Στρατηγέ, ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ.
                                          Ξέρει να πετάει, ξέρει και να σκοτώνει.
                                                Μόνο που έχει ένα ελάττωμα:
                                                       Ξέρει να σκέφτεται.

      ΒΗΜΑ 5.

                                                                                            

      ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ

1.             Να κάνετε μια ακροστιχίδα με την λέξη <<ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ>>

2.             Ο  ρατσιστής είναι άνθρωπος ανασφαλής…….(συνεχίστε)

3.             Γράψτε μια μικρή ιστορία με θέμα τον ρατσισμό. Η αφήγηση μπορεί να είναι πρωτοπρόσωπη με εσωτερική εστίαση ή τριτοπρόσωπη με μηδενική εστίαση.

4.             Ζωγραφίστε κάτι με θέμα το ρατσισμό. Έπειτα γράψτε μια παράγραφο για να παρουσιάσετε το έργο σας στους συμμαθητές σας (από πού εμπνευστήκατε, τα μηνύματα που θέλετε να δώσετε στους άλλους)

5.             Γράψτε ένα ποίημα σε ελεύθερο ή παραδοσιακό στίχο με θέμα το ρατσισμό.

6.             Να βρείτε κείμενα, βιβλία, ποιήματα, ταινίες, ζωγραφιές, με θέμα το ρατσισμό. Παρουσιάστε στην τάξη αυτό που θεωρήσατε το πιο ενδιαφέρον. Να δικαιολογήσετε  προφορικά ή γραπτά την απάντησή σας.     

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι εργασίες που συνήθως παίρνω από τους μαθητές είναι υπέροχες.

                                                                     ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ