ΜΑΡΙΑ ΦΥΓΑΜΕ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ...: Μαρτίου 2023

ΟΥΔΕΝ ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΥΤΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ Η ΤΑΙΝΙΑ

ΤΟΥ ΡΕΜΑΡΚ ΕΡΙΧ-ΜΑΡΙΑ Im Westen nichts Neues

Το μυθιστόρημα "Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον" εκδόθηκε το 1929 και χαρακτηρίστηκε ως το πιο συναρπαστικό λογοτεχνικό έργο για τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μεταφράστηκε σε 45 γλώσσες, έκανε εκατομμύρια πωλήσεις και γυρίστηκε δύο φορές σε κινηματογραφική ταινία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Εμείς θα δούμε την Τρίτη κινηματογραφική ταινία του 2022...

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1. Αφού διαβάσετε τα λίγα λόγια για τον συγγραφέα του βιβλίου που έγινε ταινία να απαντήσετε στην ερώτηση: γιατί θεωρείται βιωματικό το βιβλίο αυτό;

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Ο Έριχ –Μαρία Ρεμάρκ (1898- 1970) κατάγεται από μια εργατική καθολική οικογένεια. Επιστρατεύτηκε κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε ηλικία 18 ετών και πολέμησε στο Δυτικό Μέτωπο στα γαλλογερμανικά σύνορα. Τον Ιούλιο του 1917 τραυματίστηκε σοβαρά και έμεινε μέχρι το τέλος του πολέμου σε στρατιωτικό νοσοκομείο στη Γερμανία. Το 1931 εγκαταστάθηκε στην Ελβετία, όπου και έζησε –με διαλείμματα διαμονής στη Γαλλία– μέχρι το 1939. Το 1933 οι Ναζί απαγόρευσαν και έκαψαν τα βιβλία του. Το 1939 έφυγε στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 1943 η αδελφή του, που είχε παραμείνει στη Γερμανία, συνελήφθη, καταδικάστηκε ως ηττοπαθής και αποκεφαλίστηκε.

Το 1948 ο Ρεμάρκ επέστρεψε στην Ελβετία όπου και έζησε ως το τέλος της ζωής του. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

^{2 Το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο του
Γερμανού συγγραφέα καθώς και τα σχόλια
που παρατίθενται}^{επιβεβαιώνονται
στην ταινία που παρακολουθήσαμε;}^{Να λάβετε υπόψη σας τις
αιτίες του Α παγκοσμίου πολέμου έτσι όπως καταγράφονται στο βιβλίο της ιστορίας
σας.}

Τα αίτια Η έκρηξη του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου ήταν αποτέλεσμα της ταυτόχρονης δράσης τριών κυρίως παραγόντων: του ιμπεριαλισμού, του εθνικισμού και του μιλιταρισμού.

Ο ιμπεριαλισμός (η πολιτική επέκτασης των βιομηχανικά αναπτυγμένων κρατών σε βάρος άλλων κρατών) υπήρξε η κυριότερη αιτία του πολέμου. Καταλυτικός παράγοντας στάθηκε η επιθετική προσπάθεια της ταχύτατα αναπτυσσόμενης Γερμανίας να καλύψει τις ανάγκες της σε πρώτες ύλες, καύσιμα και αγορές μέσω της αναδιανομής του παγκόσμιου πλούτου και των αποικιών. Η πολιτική αυτή την έφερε γρήγορα αντιμέτωπη με τη Βρετανία και τη Γαλλία, τις χώρες που έλεγχαν τότε τις περισσότερες και πλουσιότερες αποικίες.

Ο εθνικισμός έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην ωρίμανση των συνθηκών που οδήγησαν στον πόλεμο. Σε μια Ευρώπη όπου οι πολιτικές αποφάσεις είχαν πάψει πλέον να αφορούν μόνο τους ηγέτες, οι συμπεριφορές των λαών είχαν βαρύτητα. Βεβαίως, εκτός από κάποιους φανατικούς, οι λαοί της Ευρώπης δεν επιθυμούσαν τον πόλεμο. Δεν ήταν, ωστόσο, και διατεθειμένοι να καταπνίξουν τα εθνικά τους αισθήματα για να διατηρηθεί η ειρήνη.

ΜΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟ ΩΣ ΑΙΤΙΑ ΠΟΛΕΜΟΥ

Για να ξεσπάσει ένας πόλεμος είναι απαραίτητοι δυο παράγοντες:

1. Άνθρωποι αποφασισμένοι να πολεμήσουν στα πεδία των μαχών και να πεθάνουν αν χρειαστεί , συνήθως για ένα πουκάμισο αδειανό, όπως λέει και ο Ευριπίδης στην Ελένη του….

2. Μια ιδεολογία που να στηρίζει τον ενθουσιασμό τους να πεθάνουν. Έτσι προβάλλονται ως κίνητρα πολέμου ιερά ιδανικά και αξίες (πατρίδα, θρησκευτική πίστη, οικογένεια) που συγκινούν τους ανθρώπους ενώ αποκρύπτονται εσκεμμένα οι πραγματικές αιτίες των πολέμων που έχουν σχέση με τον ιμπεριαλισμό και την οικονομική ισχύ και επικράτηση των ισχυρότερων…

Ο μιλιταρισμός (ο υπερτονισμός των στρατιωτικών αξιών) ενισχυόταν διαρκώς, επιταχύνοντας την πορεία προς τον πόλεμο. Η ανάπτυξη της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας και η στρατιωτική ενίσχυση της Γερμανίας ώθησαν και τις άλλες ευρωπαϊκές Δυνάμεις στην κλιμάκωση των στρατιωτικών εξοπλισμών. Παράλληλα, όλο και πιο πολλές φωνές τόνιζαν τη σημασία και την αξία του πολέμου ως μέσου επίλυσης των διεθνών διαφορών.

(Με λίγα λόγια ο Α΄ παγκόσμιος πόλεμος ήταν πόλεμος μεταξύ των Παλαιών και των Νέων Μεγάλων δυνάμεων για την ικανοποίηση οικονομικών συμφερόντων, στον οποίο οι λαοί μπήκαν με φανατισμό νομίζοντας ότι υπηρετούν εθνικές αξίες και πατριωτικά ιδανικά και θεωρώντας τον την μόνη λύση για να τα επιτύχουν)

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

"Είμαι νέος. Είμαι είκοσι χρονών. Μα από τη ζωή μονάχα την απελπισία έχω γνωρίσει, αυτή την αγωνία, το θάνατο και το πιο επιπόλαιο, το πιο παράλογο αλυσόδεμα της ζωής σε μια άβυσσο πόνου. Βλέπω να σπρώχνονται οι λαοί, να χτυπούν ο ένας τον άλλον και να σκοτώνονται δίχως να λένε τίποτα, δίχως να ξέρουν τίποτα, με τρέλα, πειθήνια κι αθώα".
Αυτή είναι η παρακαταθήκη του νεαρού στρατιώτη Πάουλ Μπόυμερ, που μαζί με μια παρέα συμμαθητών του βρέθηκε από τα θρανία στα χαρακώματα, στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πολέμου θα ζήσουν τη φρίκη του θανάτου και τη σκληρή πραγματικότητα της μάχης, τη διάψευση των προσδοκιών τους και την προδοσία. Ωστόσο οι νεαροί στρατιώτες της γερμανικής Σιδηράς Νεολαίας στέκονται στις θέσεις τους, υπακούουν εντολές, σκοτώνουν για να επιβιώσουν, έτοιμοι να θυσιάσουν τη ζωή τους σε έναν πόλεμο που δεν καταλαβαίνουν...

^{.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................}

3 3 .Αφού μελετήσετε το παρακάτω αποσπάσματα από το διήγημα του Γ. Μαγκλή (1909-2006) ΓΙΑΤΙ; με ανάλογο θέμα να βρείτε κοινά σημεία αλλά και διαφορές με ένα πολύ χαρακτηριστικό απόσπασμα της ταινίας.....

( 2 στρατιώτες από αντίπαλα στρατόπεδα σε ένα διάλειμμα της μάχης επιθυμούν να πιούν λίγο νερό. Συναντιούνται λοιπόν σε μια πηγή και ο ένας ρίχνει με το όπλο του και τραυματίζει τον άλλο θανάσιμα..Στρέφεται να φύγει αλλά ξαναγυρίζει από τύψεις στον πληγωμένο εχθρό)

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΗΓΗΜΑ

Άπλωσε τα χέρια, τα πέρασε με προσοχή κάτω από το πληγωμένο κορμί, τ' αγκάλιασε ολόγυρά του, τον έσυρε απάνω του και τον κράτησε έτσι σφιχτά. Χτύπαγε η καρδιά βουτημένη στην αγωνία. Τρυφεράδα και πόνος, αγάπη και φροντίδα, όλα τούτα μαζί τόνε συνεπήραν.
         Σιγά, προσεχτικά, τον έφερε ίσαμε τη γουρνίτσα και τον ακούμπησε απάνω στο γρασίδι· πήρε το νερό, που με λαχτάρα κατέβηκε να πιει, και του 'βρεξε τα μαλλιά, του καθάρισε το νεανικό, ωραίο πρόσωπο, του 'σβησε το λεπτό ματωμένο αυλάκι που 'χε στεγνώσει εκεί στην αριστερή μεριά του στομάτου. Του πήρε το χέρι, το άπλωσε απάνω στην ανοιχτή δική του παλάμη και το απαλοχάιδευε.
         - Αδερφέ μου, του 'λεγε γλυκά, τρυφερά, αδερφέ μου, συχώρα με· και τα δάκρυα τρέχαν καυτά.
         Η νύχτα κατέβηκε ολούθες και απλωμένο σκοτάδι τούς τύλιξε.
         - Καλέ μου, πονεμένε μου αδερφέ, μουρμούρισε ο νέος στρατιώτης συντριμμένος. Συχώρα με, καλέ μου, δεν το 'θελα· δεν είμαι φονιάς, σου τ' ορκίζομαι, δεν είμαι φονιάς. Να, μια στιγμή μονάχα ξέχασα πως είμαι άνθρωπος, ξέχασα πως είσαι άνθρωπος, αδερφός μου. Πως μάνα και σένα σε περιμένει στο φτωχικό της: μάνα και πατέρας κι αδέρφια. Ξέχασα, γιατί αυτοί οι κακούργοι θέλανε να με κάνουν να ξεχάσω............................................................................

Λόγια αγάπης που ο άλλος πια δεν άκουγε.

4. 4. Αφού μελετήσετε τα αποσπάσματα από την ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ του ΣΤΡΑΤΗ ΜΥΡΙΒΗΛΗ (1890-1969) με ανάλογο θέμα με αυτό της ταινίας, να βρείτε κοινά σημεία με το βιβλίο του Γερμανού συγγραφέα, έτσι όπως παρουσιάζονται στην ταινία που παρακολουθήσατε.

ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗ ΜΥΡΙΒΗΛΗ

Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό αντιπολεμικό έργο ( 1931) που περιγράφει τον παραλογισμό και την ματαιότητα του Α΄ παγκοσμίου πολέμου. Κυρίως τη φρίκη του, τόσο επίκαιρη σήμερα, με την πληγή της Συρίας ανοιχτή στη γειτονιά μας αλλά και του ρωσοουκρανικού πολέμου με τους χιλιάδες πρόσφυγες και νεκρούς- μέσα από τα μάτια ενός φοιτητή – εθελοντή λοχία, του Αντώνη Κωστούλα, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή στα χαρακώματα πολεμώντας. Μέσα από το ημερολόγιό του λοιπόν, μετά από χρόνια, ο συγγραφέας διαβάζει τις εμπειρίες του νεκρού πλέον νεαρού στρατιώτη, γραμμένο σε μορφή επιστολών προς την αγαπημένη του. Εμπειρίες που είναι φυσικά του ίδιου του συγγραφέα. Η περιγραφή είναι τόσο ρεαλιστική και σκληρή που κόβει την ανάσα.

<< Έξω από τα συρματοπλέγματά μας, αντίκρυ στο άκρο αριστερό του χαρακώματος που κρατάει ο λόχος μας , είναι ένας πολύ μεγάλος και ρηχός τάφος. Φραντσέζοι, Βούλγαροι και Γερμανοί είναι παραχωμένοι εκεί ανάκατα και πρόχειρα. Κάθε δυο-τρεις μέρες ,σα νυχτώσει καλά , βγάζουμε αγγαρεία και τους ρίχνει χώμα. Κάθε πρωί το βουλγάρικο πυροβολικό βαράει , τους ξεθάβει και ξεβρωμάει ο τόπος. Σαν φυσά από κείνη την μεριά, ο αγέρας μας έρχεται φαρμάκι. Μπαίνει ακόμα και στο στομάχι ,οι άντρες ξερνάνε. Με τις πρώτες οβίδες ξεβγαίνουν από τα χώματα μισολιωμένα χέρια, καβουριασμένα σαν ξερά κλωνιά συκιάς. Μουντζώνουν τον ουρανό ή σηκώνουν τη μαύρη γροθιά στους παρατηρητές μας. Ξεπροβάλλει ακόμα ένα κεφάλι με το κρανίο μισομαδημένο από τα μαλλιά του. Τα σάπια του μάτια κρέμουνται στα μάγουλα σαν να έκλαψαν τους βολβούς αντίς για δάκρυα. Είναι κι ένας Γερμανός ,πολύ νέος ,σαν παιδί του Γυμνασίου φαίνεται. Φορά την κάσκα με το υποσιάγωνο καλά σφιγμένο. Αυτός βγάζει το κεφάλι και κοιτάει το χαράκωμά μας με ακίνητη προσοχή. Οι άντρες της αγγαρείας λέν πως είναι πολύ ωραίος ακόμα και σ΄αυτό το χάλι. Είναι κι ένα πόδι με μια μπότα. Αυτό είναι πάντα ανοικονόμητο. Όσο και να το παραχώσουν δε γίνεται να σκεπαστεί ολότελα. Σαν πέσει οβίδα κάπου εκεί κοντά , το πόδι με την μπότα δίνει μια κλωτσιά και βγαίνει έξω ως το γόνατο. Ειδοποιήσαμε κιόλας δυο φορές τους αντικρινούς μας με χαρτιά που κρέμασαν οι περίπολές μας να μη βαράν εκεί. Αυτοί τη δουλειά τους. Λοιπόν όσες φορές πήγα στο παρατηρητήριο και κοίταξα αυτό το θέαμα, ποτές δεν κατόρθωσα να το παραδεχτώ πως μπορεί το χέρι μου, το πόδι μου ,να βρεθεί σ΄ αυτή την κατάντια.

<<Συλλογιούμαι τι νάγινε ο πρώτος ενθουσιασμός μας. Πέθανε τάχα από πλήξη ή τονε σκότωσε με το καμουτσί του ο Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος; Ένας είπε μια φορά – Ο ενθουσιασμός είναι σαν τα στρείδια. Τρώγεται μονάχα πολύ φρέσκος.-Αλήθεια. Είναι το μπούγιο. Η κινητήρια δύναμη. Ώσπου να βάλει μπρος η μεγάλη ρόδα. Κατόπι… Κατόπι μπαίνει στη θέση του η Ανάγκη..Παίρνει στα χέρια του το καμουτσί της , και <<να πού σε πονεί, να πού σε σφάζει >>! Το ζήτημα είναι που εμείς οι Ρωμιοί δε μάθαμε ακόμα να κάνουμε πόλεμο χωρίς ενθουσιασμό. Κι αυτή τη φορά , είναι ολότελα άλλο πράγμα. Ο πολεμιστής έγινε ένας χερομάχος κατάδικος. Δουλεύει και περιμένει την ώρα του. Να σκάβεις, να βάζεις σύρματα και να καρτεράς την οβίδα σου……….. Κι εμείς μιλιούνια κατάδικοι, σκάβουμε όλη τη νύχτα, μπήγουμε τις νέες καταβολάδες κι αδειάζουμε το αίμα της καρδιάς μας για να ποτίσουμε το περικοκλάδι του πολέμου, να ριζοβολήσει , να ρίξει κι άλλα βλαστάρια. Δεν είναι παράξενα όλα αυτά; Όμως έτσι είναι, έτσι είναι πραγματικά…>>

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. 5. Αφού μελετήστε το σχετικό απόσπασμα από τα ΖΑ του ΣΤΡΑΤΗ ΜΥΡΙΒΗΛΗ που περιλαμβάνεται στην ( Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ) να βρείτε κοινά σημεία αλλά και διαφορές με τα θέματα που θίγει η ταινία.



ΚΑΠΟΥ ΣΤΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ

Oι γαϊδάροι δεν ξέρουν από αεροπλάνα. Ήτανε κιόλας τόσο σύγκορμα παραδομένοι στη χαρά της ζωής, που δεν τους απόμενε καιρός να προσέξουν τίποτ' άλλο.

Σε λίγο η λαγκαδιά βόγγησε βαριά από μια σειρά εκρήξεις και σουβλερές σφυριξιές. Ήταν ένα σωστό μακελειό αθώων. Τα ζα ξεκοιλιάστηκαν, σφάχτηκαν πάνω στο τρυφερό χορτάρι, αγκρισμένα* μέσα στο μεθύσι της γεννητικής τους χαράς. Ψοφούσαν κι ανεστέναζαν σαν ανθρώποι. Πέφτανε χάμου και ξεψυχούσαν σιγά σιγά, γύριζαν το λαιμό κοιτάζοντας λυπητερά τα εντόσθιά τους, που σάλευαν σαν κοκκινωπά φίδια ανάμεσα στα πόδια τους. Κουνούσαν απάνω-κάτω τα χοντρά τους κεφάλια δίχως να καταλαβαίνουν τίποτα. Ανετρίχιαζαν, τρέμανε τα ρουθούνια τους, ανοίγανε τα πλατιά χείλια ξεσκεπάζοντας τα δόντια τους και σερνόντανε με τσακισμένα πόδια. Πεθαίνανε στο τέλος βρέχοντας τα λουλούδια με το αίμα τους, και τα μεγάλα μάτια τους ήταν γεμάτα απορίες και πόνους. Ένα γαϊδουράκι με τσακισμένη τη ραχοκοκαλιά χαμόσερνε καμιά δεκαπενταριά μέτρα το κορμί του, ακουμπώντας μόνο στα μπροστινά πόδια. Κατόπι αναδιπλώθηκε, γύρισε το κεφάλι προς τη μεγάλη λαβωματιά του κι αγκομαχούσε πολλήν ώρα ώσπου να παραδώσει.

Ένας ημιονηγός, μόλις άρχισε ο βομβαρδισμός, βάλθηκε να τρέχει σαστισμένος. Βαστούσε γερά το χαλινάρι του γαϊδάρου του κι έτρεχε σαν τρελός. Έφτασε έτσι ως τ' αμπριά των Φραντσέζων ψωμάδων. Εκεί πια, μέσα στα γιούχα της φανταριάς, πήρε είδηση πως έσερνε πίσω του το κεφάλι του γαϊδάρου θερισμένο απ' το λαιμό.

6. Το παρακάτω απόσπασμα από το ποίημα του Γ. Σεφέρη(1900-1971) (ΕΛΕΝΗ) που έχει εμπνευστεί από την Ελένη του Ευριπίδη, που διδασκόμαστε φέτος, έχει πιστεύετε αναφορές σε αυτήν την ταινία που παρακολουθήσατε ως προς τις αιτίες που δημιουργούν τους πολέμους;

ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΤΡΟΙΑ;
	Τίποτε στην Τροία — ένα είδωλο. Έτσι το θέλαν οι θεοί.
	Κι ο Πάρης, μ' έναν ίσκιο πλάγιαζε σα να ήταν
		πλάσμα ατόφιο·*
	κι εμείς σφαζόμασταν για την Ελένη δέκα χρόνια.

	Μεγάλος πόνος είχε πέσει στην Ελλάδα. Τόσα κορμιά ριγμένα στα σαγόνια της θάλασσας στα σαγόνια της γης·
	τόσες ψυχές
	δοσμένες στις μυλόπετρες, σαν το σιτάρι. Κι οι ποταμοί φουσκώναν μες στη λάσπη το αίμα για ένα λινό κυμάτισμα για μια νεφέλη μιας πεταλούδας τίναγμα το πούπουλο ενός κύκνου
	για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη.

7. 7. Ο Έριχ –Μαρία Ρεμάρκ και ο Στρατής Μυριβήλης είναι δυο συγγραφείς που έγραψαν την ίδια σχεδόν εποχή αντιπολεμικά μυθιστορήματα –ο πρώτος το <<ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο>> και ο δεύτερος την << Ζωή εν τάφω>> εξιστορώντας μέσα από τις εμπειρίες τους τη φρίκη του Α΄ παγκοσμίου πολέμου παρόλο που ανήκαν σε ...........................................................στρατόπεδα. Τι συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε από αυτό το γεγονός;;;

8. 8. Ποια ερμηνεία θα δίνατε στον τίτλο της ταινίας << Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο>> Να τον σχολιάστε σε μια παράγραφο περίπου πέντε γραμμών. Ποιον άλλο τίτλο θα δίνατε;

9. 9. Ποιες σκηνές της ταινίας σας συγκίνησαν περισσότερο και γιατί; Ποιες σας φόβισαν ή σας θύμωσαν περισσότερο;

10 .Η ταινία που παρακολουθήσαμε χαρακτηρίστηκε ως μια πολεμική αντιπολεμική ταινία. Συμφωνείτε; Ποιο σχήμα λόγου παρατηρείτε σε αυτόν τον χαρακτηρισμό ; Έχουμε δει ανάλογο σχήμα λόγου σε τίτλο λογοτεχνικού έργου που διδαχθήκατε φέτος;

11. ΣΑΝ ΕΠΙΛΟΓΟΣ : Ταιριάζει το παρακάτω απόσπασμα με το θέμα της ταινίας που παρακολουθήσαμε και με το αντιηρωικό πρόσωπο του πολέμου που προβάλλει;

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ Α΄ ΣΤΑΣΙΜΟ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

Ανέμυαλοι όσοι επιζητούν τη δόξα

Με λόγχες και με δυνατά

στον πόλεμο κοντάρια

Λογιάζοντας αστόχαστα πώς έτσι

Θα πάψουν των θνητών οι συμφορές

Μα σαν το δίκιο σου ζητάς με αίμα

Η αμάχη δεν θα λείψει από τον κόσμο

Για αυτήν, οι Πριαμίδες πήγαν

κάτω στη γης, ενώ μπορούσαν

Μονάχα με τα λόγια , Ελένη,

τέλος να δώσουνε στην έχθρα.

Τώρα στον Άδη είναι βαθιά χωμένοι

Τα κάστρα τους φωτιά τα ΄χει σαρώσει

Σαν κεραυνός του Δία κι εσύ

Πέρασες βάσανα και βάσανα

Που αβάσταχτους σηκώσαν θρήνους..

ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΔΙΑΒΑΣΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ..

Αφού διαβάσετε το περιεχόμενο της πολεμικής ιστορίας του Αντώνη Σαμαράκη από την συλλογή διηγημάτων του ,ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΛΠΙΣ, να σχολιάσετε το τέλος της ..Γιατί νομίζετε ότι το επιλέγει ο συγγραφέας..Συμφωνείτε με αυτή την επιλογή;;;;

ΥΓ: Να αναζητήσετε και ένα άλλο διήγημα του ίδιου Συγγραφέα με τίτλο ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ..Αφού το μελετήσετε να βρείτε κοινά σημεία με τα κείμενα που παρατέθηκαν σε αυτό το φύλλο εργασίας καθώς και με την ταινία που παρακολουθήσατε.

Ιστορία ενδέκατη - Πολεμική ιστορία
Του Αντώνη Σαμαράκη (1919-2003) ΑΠΟ την συλλογή διηγημάτων του ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΛΠΙΣ

Τα αθώα θύματα του πολέμου είναι όλοι. Πολίτες και στρατιώτες. Ο πόλεμος αποτελεί καθαρά πολιτική έκφανση στρατηγικών (επεκτατικών) σχεδίων. Όμως τα περισσότερο αθώα θύματα είναι οι απόγονοι που δεν πρόλαβαν να γίνουν άνθρωποι: τα ίδια τα παιδιά. Τα παιδιά, που έχουν ένα κοντό μα και κοντινό παρελθόν, ένα σαθρό παρόν και ένα αβέβαιο μέλλον σε καιρό πολέμου.
Στην ιστορία μας ένας στρατιώτης σώζει ένα παιδί, το οποίο βρίσκεται μέσα στο πεδίο βολής των δύο αντίπαλων στρατευμάτων. Τα κίνητρα ίσως δεν είναι και τόσο αγαθά, καθώς από τη σκέψη του στρατιώτη περνά αμέσως η παρασημοφόρησή του με μετάλλιο ανδρείας. Αφού μεταφέρει το παιδί σε ένα δωμάτιο σπιτιού, το αφήνει να ξεκουραστεί και στη συνέχεια το βλέπει να παίζει. Το παιχνίδι του δεν διαφέρει πολύ απ' την πραγματικότητα. Παίζει κι εκείνο πόλεμο. Ένα πρόβατο επί σφαγή που αγνοεί το μέλλον του. Νέοι βομβαρδισμοί ακούγονται και μόλις ο στρατιώτης βγαίνει έξω να δει τι συμβαίνει, τον ενημερώνουν ότι πρέπει να απομακρυνθεί, γιατί το κτήριο από λεπτό σε λεπτό θα γίνει στόχος επίθεσης και θα τιναχθεί στον αέρα. Ο στρατιώτης δεν προβαίνει στην απόλυτη θυσία. Δεν τρέχει για το παιδί. ΕΠΙΛΕΓΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΤΟ ΣΩΣΕΙ Φεύγει και το αφήνει πίσω μόνο του. Να παίζει∙ πόλεμο. Έσωσα τη ζωή ενός παιδιού σκέφτεται…

ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ…

………………

Το κοίταξε. Πώς είχε απομείνει μοναχό του μέσα στα ερείπια; Δεν το έχει ρωτήσει ακόμα τίποτα. Ήταν αλαφιασμένο. Τα μάτια του σκοτεινά, αγριεμένα.

--Σίγουρα θα με προτείνουν για μετάλλιο, σκέφτηκε…

Έκανε ζέστη. Έβαλε το χέρι του κι έτριψε το στήθος του. Συλλογίστηκε το σπίτι του, τους φίλους του, τις σπουδές του, που τις είχε αφήσει στη μέση. Κοντολογίς συλλογίστηκε όλα αυτά που συλλογιούνται οι φαντάροι στον πόλεμο, εκτός από την κοπέλα που κάθεται και περιμένει …δεν υπήρχε για αυτόν τέτοια κοπέλα…

-- Έσωσα τη ζωή ενός παιδιού!

Τον πήρε ο ύπνος….

Δεν το είδε πάνω στο κρεβάτι σαν άνοιξε τα μάτια του. Ήταν αριστερά στη γωνία πίσω από το μπαούλο. Έπαιζε. Έπαιζε τον πόλεμο. Είχε πάρει το πόδι της σπασμένης καρέκλας και το είχε για τουφέκι πίσω από το μπαούλο σαν πίσω από οδόφραγμα.

Δεν τον είδε που ξύπνησε και συνέχιζε να παίζει τον πόλεμο. Το κοίταξε αυτός ακίνητος, αμίλητος. Το είδε τώρα να μεγαλώνει, να γίνεται 20 χρονώ, να παίζει τον πόλεμο, τον αληθινό πόλεμο, όπως αυτός τρία χρόνια τώρα, όπως εκατομμύρια άλλοι…

-- Έσωσα τη ζωή ενός παιδιού…. Συλλογίστηκε, μα τώρα ήταν αλλιώτικος ο συλλογισμός του..

Στο δρόμο, φασαρία, φωνές.. Βγήκε να δει.

-- Τί τρέχει ;;ρώτησε δυο φαντάρους που περνάγανε βιαστικοί…

-- Τί θες να τρέχει;; Από στιγμή σε στιγμή το τετράγωνο θα τιναχτεί στον αέρα.. Υποχωρούμε!!!

Στάθηκε εκεί καταμεσής στο δρόμο…

--Τί κάθεσαι και χαζεύεις του λόγου σου;; του φώναξε ένας ανθυπολοχαγός. Δεν πήρες είδηση τι θα γίνει;; Εκτός αν θες να αυτοκτονήσεις..

Στεκότανε ακόμα εκεί..

--Ἐσωσα τη ζωή ενός παιδιού!!!

Τί παράξενα που ηχούσε μέσα του!!!

Ο ήλιος χαμήλωνε… Σε λίγο θα άγγιζε τον ορίζοντα..

Δύο φαντάροι περάσανε δίπλα του… Πήγε μαζί τους…..

..................................................................................

ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΤΕ ΝΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Στίχοι: Κώστας Τριπολίτης
Μουσική: Δήμος Μούτσης
Πρώτη εκτέλεση: Δήμος Μούτσης

Θα σου πάρω βιολιά και ένα ντέφι γλυκό να σου παίζουν
Ερηνούλα μου, Ερηνούλα μου

Mεταξύ μας όπως βλέπεις τα περιθώρια στενεύουν
Ερηνούλα μου, Ερηνούλα μου

Τις καμμένες πόλεις, τα νεκρά παιδιά θυμάμαι και το αίμα
Ερηνούλα μου, Ερηνούλα μου

και η δικιά μου η ζωή, δίχως νόημα δίχως φωνή και μ’ άδειο βλέμμα
Ερηνούλα μου, Ερηνούλα μ

Πέφτει σύρμα, πέφτει σύρμα και οι μισθοφόροι που σε κυβερνούν
πέφτει σύρμα, πέφτει σύρμα, οι ίδιοι αύριο θα σε δικάζουν
και "Χαίρε, Καίσαρα μελλοθάνατε" θα σου πουν
αυτά που λες, "et preterea censeo Carthago delenda est"

Με τρομάζεις σαν των γηπέδων τις φωνές και τις σημαίες
Ερηνούλα μου, Ερηνούλα μου

φοβισμένος σε κοιτάζω διπλωμένες κρατώντας τις κεραίες
Αχ Ερηνούλα μου, Ερηνούλα μου

Πέφτει σύρμα, πέφτει σύρμα και οι μισθοφόροι που σε κυβερνούν
πέφτει σύρμα, πέφτει σύρμα, οι ίδιοι αύριο θα σε δικάζουν
και "Χαίρε, Καίσαρα μελλοθάνατε" θα σου πουν
αυτά που λες, "et preterea censeo Carthago delenda est"

Ξεκινάς να με βρεις κι όλο πέφτεις θαρρείς σ’ ένα τοίχο
Ερηνούλα μου, Ερηνούλα μου

και ερωτεύεσαι εκεί δίχως χρώμα, δίχως οσμή και δίχως μύθο
Αχ Ερηνούλα μου, Ερηνούλα μου

Πέφτει σύρμα, πέφτει σύρμα και οι μισθοφόροι που σε κυβερνούν
πέφτει σύρμα, πέφτει σύρμα, οι ίδιοι αύριο θα σε δικάζουν
και "Χαίρε, Καίσαρα μελλοθάνατε" θα σου πουν
αυτά που λες, "et preterea censeo Carthago delenda est"

Αλλά εγώ Θα σου πάρω βιολιά και ένα ντέφι γλυκό να σου παίζουν
Ερηνούλα μου, Ερηνούλα μου.

«Εt preterea censeo Carthago delenda est» («Και εκτός αυτού, πιστεύω ότι η Καρχηδόνα πρέπει να καταστραφεί»). Χαρακτηριστική η, εμμονική, πρόταση του Κάτωνος, του πρεσβυτέρου, που σε κάθε του ομιλία συμπλήρωνε τον...καημό του να καταστραφεί η Καρχηδόνα!

ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ

Το 153 π.X., λίγα χρόνια πριν από τον θάνατό του, ο Κάτων επισκέφθηκε την Καρχηδόνα. Εντυπωσιάστηκε και τρομοκρατήθηκε τόσο πολύ από τη νέα ανάπτυξη της αφρικανικής πόλης ώστε, αφότου επέστρεψε στη Ρώμη, η μόνιμη επωδός όλων των αγορεύσεών του στη Σύγκλητο ήταν: «Cēterum cēnseō Carthāginem esse dēlendam.» («Δοκεῖ δέ μοι καὶ Καρχηδόνα μὴ εἶναι.»). Έτσι κατάφερε να οδηγήσει τους Ρωμαίους στον Τρίτο Καρχηδονιακό Πόλεμο.149-146 π.Χ

ΚΑΙ ΜΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΚΟΥΒΕΝΤΑ

Επειδή καμιά σκέψη, επιθυμία, συναίσθημα, τραύμα ή ευτυχία, πράξη ή δραστηριότητα του ανθρώπου δεν υπάρχει χωρίς το ΓΙΑΤΙ, ΜΕ ΠΟΙΟ ΣΚΟΠΟ, το ΧΡΟΝΟ , την ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ για να ΥΠΑΡΞΕΙ ή να μην ΥΠΑΡΞΕΙ , το ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ή την ΕΝΑΝΤΙΩΣΗ/ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ

1. Ο Πάουλ Μπόυμερ πήγε εθελοντής στον Α΄παγκόσμιο πόλεμο, επειδή τον θεώρησε κάτι δίκαιο και ηρωικό

2. Δεν εγκατέλειψε τον τραυματισμένο σύντροφό του αλλά τον πήρε στους ώμους του για να τον βοηθήσει να ζήσει

3. Όταν έληξε ο πόλεμος, όλοι οι συμμαθητές του είχαν πεθάνει

4. Εάν οι ανώτεροί του είχαν κάνει ανακωχή νωρίτερα, ο Πάουλ Μπόυμερ θα είχε ζήσει

5. Ήταν τόση η φρίκη του πολέμου ώστε κανένας δεν θα ξεχάσει όσα πέρασε εκεί..

6. Αν και ο Α΄παγκόσμιος πόλεμος είχε τόσα εκατομμύρια νεκρούς , η ανθρωπότητα δεν δίστασε να κηρύξει και τον Β΄παγκόσμιο ακόμα πιο αιματηρό από τον Α΄

7. Αν οι άνθρωποι βάλουν στο περιθώριο της πολιτικής τους πολεμοκάπηλους και τους αρχομανείς , η ειρήνη θα βασιλεύσει στον κόσμο…

ΑΦΙΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΓΑΡΥΦΑΛΛΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΚΤΑΤΟΡΑ ΣΑΛΑΖΑΡ ΤΗΣ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑΣ ΠΟΥ ΕΜΕΙΝΕ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 1926 ΈΩς ΤΟ 1974. ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΕΓΙΝΕ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

ΜΑΡΙΑ ΦΥΓΑΜΕ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ...

Ετικέτες

Τετάρτη 29 Μαρτίου 2023

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ....ΟΥΔΕΝ ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ....