ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ....

TO TIMHMA  του Άρθουρ Μίλερ: Μια σπουδαία παράσταση στο θέατρο Ιλίσια

Η παράσταση που παρακολουθήσαμε χθες στο θέατρο Ιλίσια  στο πλαίσιο της μονοήμερης πολιτιστικής εκδρομής στην Αθήνα που διοργάνωσε η Α΄ ΕΛΜΕ ΑΧΑΙΑΣ, σε συνεργασία με την θεατρική ομάδα της ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ είναι η αφορμή για το παρακάτω σύντομο σχόλιο.

Δεν θα μιλήσω για την υπόθεση του έργου. Άλλωστε στις υπερσυνδέσεις μου αλλά και στο διαδίκτυο μπορεί κανείς αν ενδιαφέρεται να ενημερωθεί αρμοδίως. Και φυσικά, αναρμοδίως όπως πάντα, μόνο υπέροχα λόγια έχω να πω για τους συντελεστές της παράστασης και ιδιαίτερα για τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο που με υπερηφάνεια ομολογώ ότι κατάγεται από την Αρκαδία και μάλιστα από το Βαλτεσινίκο, χωριό δίπλα στα δικά μου Μαγούλιανα, από όπου κατάγομαι. 

Θα μιλήσω όμως για τα βολικά ψέματα που λέω συνήθως στον εαυτό μου όταν θέλω να δικαιολογήσω τις αποτυχίες μου, τα λάθη μου , τις κακές επιλογές μου. Μου αρέσει να τα ρίχνω στους άλλους. Ακριβώς όπως και τα δυο αδέλφια του έργου, Βίκτορ και Ουόλτερ, που κατηγορούσαν ο ένας τον άλλον για τις ίδιες τους τις επιλογές  και ιδιαίτερα ο πρώτος, πάντα προσπαθούσα να βρω δικαιολογίες και άλλοθι για εκείνα που δεν τόλμησα να κάνω, παρόλο που ήθελα. Τώρα ξέρω ότι δεν τα έκανα γιατί φαίνεται ότι δεν τα επιθυμούσα τόσο ή δεν ήθελα να θυσιάσω την βολή μου και την ισορροπία μου ή τέλος πάντων αυτό που εγώ είχα βαφτίσει ισορροπία. Όλα τα πρέπει και τις ηθικολογίες που επιστράτευα κάθε φορά για να μην κάνω κάτι που κατά βάθος ήθελα ήταν απλώς ένα μεγάλο ψέμα. Δεν έχω χρήματα, πρέπει να προσέξω αυτόν ή τον άλλο, με έχει ανάγκη το παιδί μου, ο πατέρας μου, η μάνα μου, φοβάμαι το αεροπλάνο, που να τρέχω τώρα, θα μείνω μόνη μου, δεν θα με αγαπάει κανείς, ας μη μιλήσω… Βέβαια το τελευταίο σπανίως το κατάφερνα. Όχι από γενναιότητα ή από διάθεση να αλλάξω τα πράγματα προς το καλύτερο. Μάλλον από κεκτημένη ταχύτητα λόγω ασυγκράτητης ιδιοσυγκρασίας και ταπεραμέντου που δεν βουτάει την γλώσσα του στο μυαλό του πριν μιλήσει. Που δεν κρατάει μυστικά , που ασφυκτιούν οι βρισιές στον λαιμό του αν πρέπει να τις συγκρατήσει και να μην τις εκτοξεύσει όπου δει. Τα βολικά ψέματα όμως μοιραία δημιουργούν ζωές μισές, καχύποπτες,  ερμητικά κλειστές στην αλήθεια , στην χαρά, στην αγάπη. Σιγά σιγά πείθεις τον εαυτό σου ότι αξίζουν όλα όσα θυσιάζεις, όλα όσα ποθείς , όλα όσα θέλεις για μια κακώς εννοούμενη ηθική υποχρέωση προς τρίτους που συχνά ποτέ δεν παραδέχονται τις θυσίες σου. Το χειρότερο, σου λένε προκλητικά. Να μην τα θυσίαζες… Εσύ πάντα φταις. Το Τίμημα λοιπόν ήταν μια αφορμή. Όχι φυσικά ότι δεν τα ήξερα όλα αυτά νωρίτερα και τώρα που τα συνειδητοποίησα δεν θα τα ξανακάνω. Όπως και τα δυο αδέλφια ήξεραν πάντα την αλήθεια παρόλο που δεν την ομολογούσαν ούτε καν στον εαυτό τους, έτσι και εγώ. Πάντα βέβαια θα βρίσκεται και ένας Σόλομον – ρωσοεβραίος εκτιμητής επίπλων-να προσπαθεί να αγοράσει μισοτιμής αυτά που  θέλεις  να πουλήσεις για να ξεφορτωθείς το παρελθόν σου βγάζοντας έστω και την τελευταία στιγμή κάποιο κέρδος.  Αυτός είναι η φωνή όχι βέβαια της συνείδησής σου αλλά αυτή που σου αξίζει τελικά. Αφού ζούσες με τα ψέματα που σε βόλευαν πάρε τώρα μια κυνική εκτίμηση των ιερών και οσίων του παρελθόντος σου που έτσι και αλλιώς πρόδωσες και μην γκρινιάζεις καθόλου για την ευτελή τιμή τους. Ο πρώτος που τα ευτέλισες είσαι  εσύ, ο ρωσοεβραίος εκτιμητής τη δουλειά του κάνει. Άλλωστε και αυτός κουβαλάει τα τραύματά του. Μην περιμένεις να σεβαστεί τα όσια και τα ιερά σου. Δεν θα λείπει φυσικά και μια Έσθερ που συνεχώς θα πιάνει το κεφάλι της και θα αναφωνεί πόσο την έχεις κουράσει με την αναποφασιστικότητά σου και  θα περιμένει να ζήσει μέσα από σένα και πάντα θα σε κατηγορεί για τις επιλογές σου ενώ ποτέ ουσιαστικά δεν σε βοήθησε να τις αλλάξεις. Θύματα και θύτες τα ίδια πρόσωπα. Θύμα και θύτης και συ και εγώ και αυτός που σε δείχνει με το δάχτυλο. Αν όμως δεν σεβαστείς τη ζωή σου κανένα ηθικό χρέος δεν είναι άξιο  να δικαιολογήσει τη στάση σου. Κανένα βολικό ψέμα δεν θα αντικαταστήσει την ανάγκη μιας αλήθειας. Της μόνης αλήθειας. Ότι στο βάθος εσύ ευθύνεσαι για όσα ανέχεσαι .Για όσα επιλέγεις ή αρνείσαι. Εγώ ευθύνομαι για όσα ανέχομαι. Για όσα επιλέγω ή αρνούμαι. Και το τίμημα πάντα πληρώνεται στο τέλος..Και τα φαντάσματα επιστρέφουν όπως του πατέρα. Που ,όπως στην τελευταία σκηνή του έργου, πάντα γελάνε σε βάρος μας…..

                                                     ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ