UNDERGROUND: ΜΙΑ ΥΠΕΡΟΧΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΚΡΟΠΟΛ...

 

UNDERGROUND : ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΚΡΟΠΟΛ

Ευχαριστούμε τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Πάτρας   για την άψογη οργάνωση της πολιτιστικής εκδρομής στην Αθήνα για την θεατρική παράσταση UHNDERGROUND ..Μια φορά και ένα καιρό ήταν μια χώρα… η γειτονική μας Γιουγκοσλαβία.. Εμείς που είμαστε βαλκάνιοι συχνά με κοινή ιστορική μοίρα, αναγνωρίζουμε στην υπόθεση του έργου  την εξαπάτηση, την παγίδα, την ματαίωση ελπίδων και ονείρων, την οργή, την απογοήτευση, την τραγωδία νικητών και νικημένων σε πολέμους ιδιαίτερα εμφυλίους… Η ατάκα του Μάρκο του ενός από τους δυο φίλους που πρωταγωνιστούν στο έργο..Δεν υπάρχει πόλεμος μέχρι αδελφός να σκοτώσει αδελφό …δείχνει άλλωστε την φρίκη των εμφυλίων πολέμων που τόσο γνώριμοι είναι  σε όλους μας σε όλη  τη διάρκεια της ελληνικής και όχι μόνο ιστορίας… 

Δεν θα προσεγγίσω το έργο από την οπτική των Σέρβων, Σλοβένων , Κροατών και λοιπών συγγενών που είδαν την πατρίδα τους να διαλύεται εις τα εξ ων συνετέθη..Ούτε από τη σκοπιά των ευθυνών του καθεστώτος του Τίτο ή των αντικαθεστωτικών φιλοδυτικών συμφερόντων..Έτσι κι αλλιώς η ιστορία έχει καταγραφεί και θα καταγράφεται εις τους αιώνες… Θα την προσεγγίσω από την σκοπιά της επικαιρότητάς της και της διαχρονικότητάς της  μια και  συνήθως  υπάρχουν αυτοί που ζουν ( που ζούμε) σε ένα υπόγειο  μιας πλαστής πραγματικότητας ανάμεσα σε σκιές και οράματα που δεν είναι  άλλο από ελεγχόμενες ιδέες  , σκέψεις και εικόνες αποπροσανατολισμένες ή προσανατολισμένες εκεί που επιθυμούν οι εκάστοτε εξουσίες που εκμεταλλεύονται τις καλές προθέσεις των ανθρώπων, τον ρομαντισμό τους , την αγωνιστικότητα και τα όνειρά τους… Τα είπαν πολλοί άλλοι πριν από τον Κουστουρίτσα και τον Κοβάσεβιτς που τόσο υπέροχα τα αποτύπωσαν στο θέατρο και στον κινηματογράφο..

Από τον Πλάτωνα και τον μύθο του Σπηλαίου ( όπως πολύ σωστά είπε η συνάδελφος η Νίκη) όπου οι φυλακισμένοι εκεί βλέπουν μόνο τις σκιές μιας πραγματικότητας που είναι άλλη από εκείνη  που βλέπει ο φιλόσοφος που απελευθερώθηκε… και που κάποιοι συχνά τον  χρησιμοποιούν για να την ερμηνεύει και να την στηρίζει..προσθέτω εγώ και όχι ο Πλάτωνας…

Μέχρι τον Ευριπίδη στην Ελένη του που κραυγάζει για τον Πάρη που νόμισε ότι την έκλεψε….

Κι αυτός θαρρεί πως με έχει- κούφια ιδέα- ενώ δε με έχει καν…

Μέχρι τον Σεφέρη στην Ελένη του…

Και στην Τροία; Τίποτα στην Τροία..Ένα είδωλο…Κι  ο Πάρης μ έναν ίσκιο πλάγιαζε  σαν να ήταν πλάσμα ατόφιο..Κι εμείς σφαζόμασταν  για την Ελένη δέκα χρόνια…

Μέχρι τον Άρη Αλεξάνδρου στο ΚΙΒΩΤΙΟ…και κείνον τον Αντάρτη που πιστός στις ιδέες και στην θεοποιημένη κομματική του ηγεσία χάνει όλους τους συντρόφους του στον αγώνα του να προστατέψει ένα άδειο..άδειο..κιβώτιο…που κουβαλάει  πιστεύοντας πως υπερασπίζεται το πιο ιερό πράγμα στον κόσμο….

Τον Μπέρτολτ Μπρεχτ …..στο ποίημά του για τον πόλεμο….

Σαν έρθει η ώρα της πορείας πολλοί δεν ξέρουν  πως επικεφαλής βαδίζει ο εχθρός τους…Η φωνή που διαταγές τους δίνει  είναι του εχθρού τους η φωνή..Κι εκείνος που για τον εχθρό μιλάει είναι ο ίδιος τους ο εχθρός…

Μέχρι τον Μανώλη Αναγνωστάκη, τον ποιητή της ήττας και της διάψευσης ….

Σὲ δυὸ λεπτὰ θὰ ἀκουστεῖ τὸ παράγγελμα «Ἐμπρός»
Δὲν πρέπει νὰ σκεφτεῖ κανένας τίποτε ἄλλο
Ἐμπρὸς ἡ σημαία μας κι ἐμεῖς ἐφ᾿ ὅπλου λόγχη ἀπὸ πίσω
Ἀπόψε θὰ χτυπήσεις ἀνελέητα καὶ θὰ θὰ χτυπηθεῖς

Θὰ τραβήξεις μπροστὰ τραγουδώντας ρυθμικὰ ἐμβατήρια
Θὰ τραβήξεις μπροστὰ ποὺ μαντεύονται χιλιάδες ἀνήσυχα μάτια
Ἐκεῖ ποὺ χιλιάδες χέρια σφίγγονται γύρω ἀπὸ μία ἄλλη σημαία
Ἕτοιμα νὰ χτυπήσουν καὶ νὰ χτυπηθοῦν.

Σ᾿ ἕνα λεφτὸ πρέπει νὰ μᾶς δώσουν τὸ σύνθημα
Μιὰ λεξούλα μικρὴ ποὺ σὲ λίγο ἐξαίσια θὰ λάμψει.

(Κι ἐγὼ ποὺ ἔχω μία ψυχὴ παιδικὴ καὶ δειλὴ
Ποὺ δὲν θέλει τίποτε ἄλλο νὰ ξέρει ἀπὸ τὴν ἀγάπη
Κι ἐγὼ πολεμῶ τόσα χρόνια χωρίς, Θέ μου, νὰ μάθω γιατί
Καὶ δὲ βλέπω μπροστὰ τόσα χρόνια παρὰ μόνο τὸ δίδυμο ἀδερφό μου.)

Ή  στο επιτύμβιον  για τις δυο πραγματικότητες του θανόντος..

Πέθανες- κι ἔγινες καὶ σύ: ὁ καλός,
Ὁ λαμπρὸς ἄνθρωπος, ὁ οἰκογενειάρχης, ὁ πατριώτης.
Τριάντα ἕξη στέφανα σὲ συνοδέψανε, τρεῖς λόγοι ἀντιπροέδρων,
Ἑφτὰ ψηφίσματα γιὰ τὶς ὑπέροχες ὑπηρεσίες ποὺ προσέφερες.

Ἄ, ρὲ Λαυρέντη, ἐγὼ ποὺ μόνο τὄξερα τί κάθαρμα ἤσουν,
Τί κάλπικος παρᾶς, μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ μέσα στὸ ψέμα
Κοιμοῦ ἐν εἰρήνῃ, δὲν θὰ ῾ρθῶ τὴν ἡσυχία σου νὰ ταράξω.

(Ἐγώ, μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ μὲς στὴ σιωπὴ θὰ τὴν ἐξαγοράσω
Πολὺ ἀκριβὰ κι ὄχι μὲ τίμημα τὸ θλιβερό σου τὸ σαρκίο.)

Κοιμοῦ ἐν εἰρήνῃ. Ὡς ἤσουν πάντα στὴ ζωή: ὁ καλός,
Ὁ λαμπρὸς ἄνθρωπος, ὁ οἰκογενειάρχης, ὁ πατριώτης.

Δὲ θά ῾σαι ὁ πρῶτος οὔτε δὰ κι ὁ τελευταῖος.

 

Μέχρι τον  Καβάφη , τον ποιητή των ανατροπών, στο  ποίημά του Απιστία και στις κραυγές της Θέτιδας πάνω στον νεκρό Αχιλλέα…όταν διαψεύδεται η πίστη της ότι ο Απόλλωνας θα κράταγε την υπόσχεσή του και θα προστάτευε τον Αχιλλέα…

Κι η Θέτις ξέσχιζε τα πορφυρά της ρούχα,
κι έβγαζεν από πάνω της και ξεπετούσε
στο χώμα τα βραχιόλια και τα δαχτυλίδια.
Και μες στον οδυρμό της τα παλιά θυμήθη·
και ρώτησε τί έκαμνε ο σοφός Απόλλων,
πού γύριζεν ο ποιητής που στα τραπέζια
έξοχα ομιλεί, πού γύριζε ο προφήτης
όταν τον υιό της σκότωναν στα πρώτα νιάτα.
Κι οι γέροι την απήντησαν πως ο Απόλλων
αυτός ο ίδιος εκατέβηκε στην Τροία,
και με τους Τρώας σκότωσε τον Αχιλλέα.

Μέχρι….Μέχρι.. εκαντοντάδες άλλους που έχουν μιλήσει για τα κάθε λογής υπόγεια , διαψεύσεις και μύθους στους οποίους έχουμε ζήσει και ζούμε ως λαοί και ως άνθρωποι στα οποία αρέσκονται οι εξουσίες για να ικανοποιούν τα συμφέροντά τους αλλά και οι εξουσιαζόμενοι για να μην βγούν από τη βολή και το παραμύθι τους..

Ο Μάρκο και Ο Μπλάκι είναι οι δυο όψεις  του ίδιου νομίσματος με το οποίο κάθε εξουσία εξαγοράζει  και διασφαλίζει την εδραίωσή της ..Της χρειάζονται και οι δυο…Χρησιμοποιεί και τους δυο…Έχουν ευθύνες και οι δυο..Ο Μάρκο γιατί συνεργάζεται πρόθυμα μαζί τους και τελικά γίνεται θύμα τους και ο Μπλάκι γιατί δεν το ψάχνει, βολεύεται στην θυματοποίησή του , είναι  ευκολόπιστος στα παραμύθια τους και τελικά αγιοποιείται από αυτές  σχεδόν πάντα μετά θάνατον…

Ο Μάρκο και Ο Μπλάκι βρίσκονται μέσα μας…Στο υπόγειο που ζούμε …πιόνια συχνά αλλά και παίκτες στο σκάκι των ΜΜΕ  και της εξουσίας που αυτά εκφράζουν μέχρι  κάποια στιγμή να θελήσουμε να δούμε την πραγματικότητα και να την αντέξουμε έως ότου πάρουμε την απόφαση να την αλλάξουμε…

ΥΓ: Θα τελειώσω με τον αγαπημένο μου Μητροπάνο..( ίσως σε κάποιους φανεί άσχετο με τα παραπάνω αλλά δεν είναι..)

Όσοι με το Χάρο γίναν φίλοι
Με τσιγάρο φεύγουνε στα χείλη
Στα τρελά τους όνειρα δοσμένοι
Πάντα γελαστοί, πάντα γελαστοί
Πάντα γελαστοί και γελασμένοι

όχι για να δικαιώσω τους πάντα γελαστούς και γελασμένους δοσμένους στα τρελά όνειρά τους αλλά για να εκφράσω την αγάπη μου σε κείνους που το τραγουδάνε και το χορεύουν  ελπίζοντας πως κάποια μέρα θα είναι μόνο γελαστοί και όχι γελασμένοι….όπως ο Μπλάκι...

Ήταν ωραία λοιπόν χθές στην Αθήνα συνάδελοι…Γιατί στις δύσκολες εποχές που ζούμε στα σχολεία και όχι μόνο όπου αμφισβητείται η αποστολή και  ο κόπος μας διαρκώς αξιολογούμενοι και ουδέποτε αξιολογημένοι έχουμε ανάγκη τέτοιες αποδράσεις , τέτοια  ανταμώματα..Μας δίνουν χαρά και κουράγιο να συνεχίσουμε να διδάσκουμε τα παιδιά μας να υπερασπίζονται και να αγωνίζονται για τα όνειρά τους αναγνωρίζοντας το υπόγειο στο οποίο συχνά μας καταδικάζουν να ζούμε πάντα  όμως προσπαθώντας να βγούμε στο φως…

ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΛΛΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ…

                                                    ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ