Ο ΑΥΤΟΧΕΙΡΑΣ….ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΙ ΕΡΝΤΜΑΝ
ΕΝΑ ΔΥΝΑΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ….ΜΙΑ
ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
ΛΙΓΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ
ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΥΤΟΧΕΙΡΑ
Ο άνθρωπος λοιπόν είναι
κυρίως Αυτό… Η αβάσταχτη ελαφρότητά του, η ήττα του,
η αδυναμία και η
αμαρτία του. Η κραυγαλέα σιωπή και η σιωπηλή
κραυγή του. Η ανυπόφορα φτηνή του διάθεση για Ζωή με κεφαλαίο το Ζ,
ακόμα και αν είναι ζωούλα, απίστευτα μέτρια και απλή, χωρίς τις μεγαλοστομίες των
μεγάλων οραμάτων και ιδεολογιών, οι οποίες αρέσκονται συνήθως να προβάλλουν τους ΗΡΩΕΣ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ… Οι
τελευταίοι οδηγούνται σε κάθε λογής εκτελεστικό απόσπασμα σχεδόν τελετουργικά ,
εξυμνούμενοι και αγιοποιούμενοι από τους επαγγελματίες ιδεολόγους ..Από κείνους
δηλαδή που ΕΝ ΖΩΗ υπήρξαν συχνά αντικείμενα χλεύης και περιφρόνησης…
Κι αυτό γιατί οι
επαγγελματίες ιδεολόγοι όλων των ιδεολογιών , εκείνων που δεν επιτρέπουν τον
αντίλογο και τη διαφωνία παρά μόνο στους νεκρούς , οι οποίοι παρόλα αυτά θα συμφωνήσουν
στο τέλος ακριβώς λόγω της αδυναμίας τους να διαφωνήσουν αφού είναι νεκροί, αυτοί οι ιδεολόγοι όλων των εξουσιών
και των ιδεοληψιών έχουν ανάγκη μόνο από
νεκρούς ήρωες.. Που τους μεταχειρίζονται κατά πως θέλουν στους λόγους και στους
επικηδείους τους, που τους αρνούνται να ζήσουν με φωνή, αφού τους είναι πιο χρήσιμοι, άφωνοι…
Ο συγκλονιστικός μονόλογος του ποιητή ..Φανφάρα… στη μέση, περίπου, του έργου.. ( ένα ιδανικό
φινάλε, για μένα ) το δηλώνει ξεκάθαρα. Θέλω , λέει , να έχω το δικαίωμα να
κάνω σφάλμα και να το μετανιώνω, να προσεύχομαι και να καταριέμαι , να επιλέγω
δηλαδή τον τρόπο που θα ζήσω χωρίς να φοβάμαι μήπως συνθλιβώ από τις ερπύστριες
των καθοδηγητών και των κομματικών φωστήρων…
Όσοι βιαστούν να πουν
ότι ο Σεμιόν Σεμιόνοβοτς (ο ασήμαντος ανθρωπάκος του έργου που μετατρέπεται σε διάσημο
μελλοθάνατο, αφού όλες οι μορφές της εξουσίας και του συστήματος επιδιώκουν να
καπηλευτούν το θάνατο του για ίδιον όφελος) φωτογραφίζει μόνο το σταλινικό
καθεστώς στο οποίο ζει ο συγγραφέας του,
Νικολάι Έρντμαν, καθεστώς το οποίο τον τιμώρησε στέλνοντας τον..διακοπές στην Σιβηρία και καταδικάζοντάς τον στη θεατρική αφάνεια ,
κάνουν μέγα λάθος.. Και αυτό, επειδή ξεχνούν πως Σεμιόν Σεμιόνοβιτς και Νικολάι Έρντμαν
βρίσκονται παντού όπου υπάρχουν εξουσίες
με συγκεκριμένα συμφέροντα και με θεραπαινίδες, τις μεγαλόστομες αρχές και αξίες τους ..Από τις τελευταίες
, ένα τσιγάρο δρόμος μακριά, είναι συνήθως κάθε είδους φασισμός και απολυτότητα , ιδίως όταν ο άνθρωπος γίνεται το
μέσον και όχι ο σκοπός…
Όσοι
βιαστούν επίσης να εξάγουν το συμπέρασμα πως
ο Αυτόχειρας του Νικολάι Έρντμαν καταδικάζει συλλήβδην όλους εκείνους που οι συγκυρίες, η ιστορία και η προσωπική τους απόφαση τους οδήγησαν να
πέσουν ηρωικά στις επάλξεις των ονείρων και των οραμάτων τους
, πάλι σφάλλουν… Το σπαρακτικό κλάμα του Σεμιόν Σεμιόνοβιτς , στο τέλος του
έργου, αυτός ο κλαυσίγελος καλύτερα, μετά την απίστευτα αμήχανη ατάτα «Τι ζητάω; Ένα καλούτσικο μισθό και μια ήσυχη ζωή!» φανερώνουν αυτό που ο Νικολάι Έρντμαν υπερασπίστηκε
με τη ζωή και το έργο του..Όχι λοιπόν..Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο αυτό..Δεν
θέλει μόνο αυτό… Θέλει και αυτό αλλά όχι μόνο αυτό.. Κυρίως θέλει να Ζει χωρίς να
φοβάται, χωρίς να έχει ενοχές ακόμα και για τις ευτελέστερες επιλογές του πριν
ο ίδιος αποφασίσει ( ή και όχι ) να μετανιώσει γι αυτές…
Και
κάτι τελευταίο..Οι ιδεολογίες και τα οράματα έχουν αξία μόνο όταν σέβονται και
δεν υποτιμούν και αυτούς που τα αρνούνται… Δεν ξεπλένονται από ήρωες νεκρούς ,
δεν είναι στο απυρόβλητο, δεν επιβάλλονται… Αντέχουν κυρίως μέσα από τα λάθη τους..Όταν
τα παραδέχονται….
Γιατί
όπως λέει και ένας ποιητής που δεν θυμάμαι το όνομά του..
ΜΗΝ
ΚΛΑΙΣ
ΔΕΝ
ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ
ΔΕΝ
ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ
Η
ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ
ΘΑ
ΠΕΡΑΣΕΙ
ΥΓ:
Ευχαριστούμε τη θεατρική ομάδα της Α΄ΕΛΜΕ ΑΧΑΙΑΣ , από Κοινού, που οργάνωσε αυτή την όμορφη
θεατρική απόδραση.. Καλοτάξιδος ο Γλάρος. .Θα είμαστε όλοι εκεί…..
ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου