Η ΒΛΑΚΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ MAURIZIO FERRARIS
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:
<<Όταν διερωτόμαστε
τι είναι αυτό που μπορεί να παρακινεί έναν άνθρωπο να γράψει πάνω στο θέμα της βλακείας ,είναι αναγκαίο να τηρήσουμε μια απόσταση
από την πλέον αναμενόμενη απάντηση – ακόμα και αν δεν είναι απαραιτήτως
λανθασμένη. Πρόκειται, φυσικά, για την μοιραία και ομοιοπαθητική έλξη που ασκεί το όμοιο
,αλλά δεν είναι μόνο αυτός ο λόγος. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ,είναι το
κάλεσμα του σχετικά ασυνήθιστου, το αίσθημα του αντίθετου: οι καθηγητές φιλοσοφίας οφείλουν να ασχολούνται με την
καθαρή λογική , καθώς και με τη διόρθωση του νου, οπότε ο πειρασμός της βλακείας
θα πρέπει να είναι κάτι ανάλογο με τον πειρασμό της πρόζας στον οποίο μπαίνουν
πότε πότε οι ποιητές και ορισμένοι φιλόσοφοι.
Υπάρχει όμως και κάτι
ακόμα. Η ενασχόληση με τη βλακεία δεν ικανοποιεί απλώς την κακεντρεχή επιθυμία
να φτύσει κανείς χολή πάνω στους ομοίους του και στον ίδιο του τον εαυτό. Είναι
το κάλεσμα της αβύσσου και του αρνητικού και , ταυτόχρονα, της μόνης αλήθειας.
Διότι δεν υπάρχει καμιά ανθρώπινη μεγαλοφυΐα που να μην έχει παιδευτεί από τον
καπνό της βλακείας (fumus imbecillitatis), και μάλιστα, όπως θα δούμε στην πορεία αυτού του βιβλίου , οι
σπουδαιότερες επιφοιτήσεις εκπορεύονται ακριβώς από αυτήν….>>
<<Η βλακεία
εξασφαλίζει τη συνεχή μουσική υπόκρουση της ανθρώπινης ύπαρξης, τόσο των
πνευματικών ελίτ, όσο και των μαζών. Κατά κανόνα οι διανοούμενες βλακείες
καταλήγουν πιο τεκμηριωμένες διότι μέχρι πρότινος ήταν οι μοναδικές που έφταναν
ως την γραφή και, από κει, στην μακρόχρονη μνήμη. Όπως είδαμε όμως , σήμερα τα
πράγματα αλλάζουν διαρκώς και μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ύστερα από λίγες
δεκαετίες τα αρχεία θα είναι ξέχειλα από βλακείες της μάζας που θα κρατούν
συντροφιά στις βλακείες της Ελίτ. Μολαταύτα, η βλακεία της Ελίτ μοιάζει πιο
οξεία, πιο προεξέχουσα- με άλλα λόγια πιο αυστηρά επιλεγμένη και ελιτίστικη- σε
σχέση με τη βλακεία της μάζας…
<<Οι δυο τους συναντώνται
την δεκαετία του τριάντα και του σαράντα όταν η πρώτη χρησιμοποιεί την δεύτερη
και η δεύτερη υποθάλπει την πρώτη. Η βλακεία της μάζας αποκτά πολιτική δυναμική
και αξία με την μορφή του φανατισμού,
μια οξύτατης μορφής βλακεία, η οποία αποκτά θετικό πρόσημο στο πλαίσιο της ναζιστικής
προπαγάνδας ακολουθώντας την αρχή που διακήρυξε ο Χίτλερ στο ο Αγών μου : η
νίκη θα εξασφαλιστεί μόνο από μια φανατική κοσμοθεωρία , η οποία θα συνοδεύεται
από συστηματική άρνηση της πραγματικότητας…>>
<<Ο Βολταίρος έγραψε το 1755 στον Ρουσσώ ή αλλιώς στον Μέγα Παρανοϊκό της Επιστροφής στη
Φύση σχετικά με τον Λόγο περί της Καταγωγής
και Των Θεμελίων της Ανισότητας ανάμεσα στους Ανθρώπους: Έλαβα το καινούργιο σας
βιβλίο εναντίον του ανθρώπινου γένους
και σας ευχαριστώ. Ποτέ άλλοτε δεν επιστρατεύτηκε τόση ευφυΐα προκειμένου να μας
βγάλει όλους ηλίθιους. Διαβάζοντας το βιβλίο σας μου έρχεται να περπατήσω στα
τέσσερα!!!!Και ο Βολταίρος συνεχίζει με ένα εγκώμιο της τεχνολογικής προόδου
παρατηρώντας ότι : έχοντας εγκαταλείψει αυτή τη συνήθεια εδώ και περισσότερα από
εξήντα χρόνια , αισθάνομαι δυστυχώς ότι είναι αδύνατο να την ανακτήσω. Ούτε
μπορώ να αφοσιωθώ στους ιθαγενείς του Καναδά , διότι οι ασθένειες στις οποίες
είμαι καταδικασμένος μου καθιστούν απαραίτητο έναν Ευρωπαίο Γιατρό….
<<Λέγεται ότι ένας
μελετητής της βίβλου , ο καρδινάλιος αρχιεπίσκοπος του Παρισιού , βρέθηκε
νεκρός στο σπίτι μιας πόρνης. Φυσικά, ύστερα από αυτή την κατάληξη , στάθηκε δύσκολο να αγιοποιηθεί.
Νομίζω όμως ότι περισσότεροι από ένας , και μόνο λόγω του συμβάντος αυτού ,
αναρωτήθηκαν απαντώντας καταφατικά, μήπως θα έπρεπε να τον θεωρούν
πλέον όχι μόνο μελετητή , αλλά και φιλόσοφο, δεδομένης της παραδοξότητας του συμβάντος
και τα της αντίφασης ανάμεσα στην ιδιότητα του καρδινάλιου και στη έκφυλη
συμπεριφορά του. Ο μελετητής της βίβλου ήξερε πώς να πεθάνει , επομένως είχε
μάθει και να ζει..Η ιστορία σίγουρα μας φέρνει γέλια ,αυτό είναι σίγουρο, αλλά
αποκαλύπτει γλαφυρά τη συγγένεια που ενώνει το γελοίο με το υψηλό , μια εγγύτητα
που συνήθως αποβαίνει σε βάρος του γελοίου , το οποίο γίνεται αντιληπτό σαν μια
υψηλή αποτυχία, όταν ταυτόχρονα είναι μια υψηλή δυνατότητα, ένα υψηλό σημείο
εκκίνησης, η πρώτη αναγγελία του υψηλού, ακριβώς όπως η ομορφιά είναι ο άμεσος
πρόδρομος του τρομερού. Αυτό που θέλω ουσιαστικά να πω είναι ότι μεταξύ
βλακείας και ιδιοφυΐας δεν υπάρχει παρά μια λεπτή κόκκινη γραμμή –μια γραμμή όμως
που, στη δυστυχή μας συνείδηση , όπως και στη ιλαρή ασυνειδησία μας , δεν υπερβαίνεται ποτέ τη
σωστή στιγμή.>>
Υ.Γ1: Το βιβλίο αυτό αγοράστηκε 8 ευρώ από ένα τύπου βιβλιοπωλείο στον σταθμό
των λεωφορείων του ΚΤΕΛ Κηφισού, κατά την επιστροφή μου από την Αθήνα στο
τελευταίο μου μαμαδίστικο ταξίδι αστραπή
….ξέρετε να κουβαλήσω φαγητά, να καθαρίσω, να πάρω άπλυτα και να φύγω αυθημερόν…
Τράβηξε την προσοχή μου ο τίτλος. Η βλακεία είναι σοβαρή υπόθεση. Πάντοτε είχα
ενοχές για τις βλακείες μου..Τις ουκ ολίγες. Και ήμουν αυστηρή και επικριτική
για τις βλακείες των άλλων. Ήθελα λοιπόν να δω μια δεύτερη γνώμη για ένα θέμα
που μας αφορά όλους. Και παρόλο που το βιβλίο αυτό διαβάζεται δύσκολα για
κάποιον που δεν έχει υπόψη του την ατελείωτη βιβλιογραφία και τις άπειρες φιλοσοφικοπολιτικές γνώμες που παραθέτει –όπως
εγώ- εντούτοις, όσο μπόρεσα να καταλάβω, με εντυπωσίασε για το άλλοθι που
δίνεται τελικά στην βλακεία ως προνόμιο των πάντων ιδιαιτέρως δε των ευφυϊών
ανθρώπων. Για όσους προτρέξετε να μου χτυπήσετε καυστικά πως δεν με αφορά
καθόλου η τελευταία φράση, θα σας αντιγυρίσω ότι το γνωρίζω πολύ καλά . Ποτέ
μου δεν διεκδίκησα κανενός είδους ευφυΐα .Αυτό όμως που διεκδικώ είναι οι
βλακείες μου να θεωρούνται πρωτότυπες, χαριτωμένες, δικαιολογημένες και
ευφάνταστες. Πότε θα χαρακτήριζα τις βλακείες ως τέτοιες; Όταν βγαίνουν από την
ψυχή, απαιτούν ιδιαίτερο κόπο και δεν έχουν το παραμικρό ίχνος δόλου. Όταν εκπορεύονται
από απελπισία ή από μια έντονη στιγμή χαράς που σε εμποδίζει να δεις την όλη
εικόνα που μπορεί αργότερα να σε
διαψεύσει. Όταν δεν είναι πληρωμένες, δεν απορρέουν από κανένα συμφέρον, δεν διαστρεβλώνουν
συνειδητά την πραγματικότητα , όταν έχουν μια καλοσύνη και μια εντιμότητα. Εντιμότητα
και καλοσύνη οι βλακείες; Βεβαίως .Τότε μόνο τις αποδέχομαι και τις κατανοώ. Σε
κάθε άλλη περίπτωση τις απορρίπτω.
Υ.Γ2: Τα αποφθέγματα και
οι γνώμες που αναρτώ δεν σημαίνουν ότι θεωρώ ότι όλοι οι άλλοι είναι βλάκες
εκτός από μένα. Ή ότι αυτοί που τα έγραψαν και τα είπαν είναι άμοιροι βλακειών.
Άλλωστε στο πρώτο υστερόγραφο τα αναλύω επαρκώς νομίζω.Απλώς στην δεδομένη
στιγμή τα βρήκα χαριτωμένα. Εξακολουθώ όμως να πιστεύω ότι η βλακεία και η
λογική συνυπάρχουν και καμιά φορά χρειάζεται να τα περιορίσουμε
και τα δυο.
ΜΑΡΙΑ ΦΟΥΚΑ
Συμφωνώ με όλα και ιδιαίτερα με το τελευταίο. Τι σου λέει όμως ο ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι;
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι ο Χριστός της ρωσικής λογοτεχνίας.Ο αφελής πρίγκιπας γεμάτος καλοσύνη και ανθρωπιά..Σε έναν ανάλγητο απάνθρωπο κόσμο!!!Ηλίθιος δηλαδή γιατί δεν κοιτάει την πάρτη του...Διαδεδομένη έννοια και σήμερα!!εγώ πάντως συμπαθώ αυτού του είδους τους ηλίθιους...μέχρι πρότινος ζούσα με έναν τέτοιο!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΑφελή πρίγκιπα εννοώ..Γεμάτο καλοσύνη και ανθρωπιά..
ΑπάντησηΔιαγραφήΜάλλον γνωρίζουμε τον ίδιο. Λέω γνωρίζουμε, γιατί ζει μες στις καρδιές μας!
ΑπάντησηΔιαγραφή