Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΕΝΟΣ ΙΔΑΝΙΚΟΥ
ΑΥΤΟΧΕΙΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΕΛΜΕ ΑΧΑΙΑΣ..
ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΡΝΤΜΑΝ ΣΕ ΔΙΑΣΚΕΥΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΦΩΤΗ
ΛΑΖΑΡΗ..
Ευχαριστούμε από καρδιάς την θεατρική ομάδα Από Κοινού της Α
ΕΛΜΕ ΑΧΑΙΑΣ για την σπουδαία παράσταση που μας χάρισαν στο ΠΑΝΘΕΟΝ με τίτλο Η
ΚΩΜΩΔΙΑ ΕΝΟΣ ΙΔΑΝΙΚΟΥ ΑΥΤΟΧΕΙΡΑ σε διασκευή και σκηνοθεσία του Φώτη Λάζαρη, που
είναι η ψυχή της θεατρικής ομάδας. Όλοι
οι συνάδελφοι ηθοποιοί ήταν υπέροχοι στο ρόλο τους ισορροπώντας ανάμεσα σε δύσκολες συχνά συμπληγάδες και με έναν Μπουμπούλη
Άγγελο στην καλύτερη ίσως υποκριτική του στιγμή αφού με την απίστευτη
σωματοποίηση του λόγου και του συναισθήματος μας ταξίδεψε στο δράμα του ανθρωπάκου
και ιδανικού αυτόχειρα που δεν μπορεί με τίποτα να υποστηρίξει τον τίτλο του, ούτε
ως ιδανικός ούτε ως αυτόχειρας..
Φώτα, μουσικές αλλά
και σκηνοθετικά και διασκευαστικά
ευρήματα έδωσαν ιδιαίτερο χρώμα στην
παράσταση και στην όλη προσπάθεια..Η καταπληκτική σαξοτρόμπα διόγκωσε πράγματι τόσο το γέλιο όσο και το
δράμα του ανθρωπάκου που έβλεπε το τελευταίο του όνειρο να
γκρεμίζεται ενώ οι άνθρωποι,
κινούμενοι στόχοι, με εκείνο το ανατριχιαστικό τικ τακ τικ τακ μας έκαναν να
σκεφτούμε πως κανένας δεν ξεφεύγει από το σύστημα στο οποίο ζει όσο κι αν αισθάνεται
προστατευμένος και απόλυτα ενταγμένος.. Γιατί
και η δουλοπρέπεια όπως και το θάρρος βρίσκουν συχνά τον μάστορά τους…
Ταυτιστήκαμε όσο κι αν φαίνεται παράξενο με τον
ιδανικό αυτόχειρα..Γιατί ο άνθρωπος είναι κυρίως Αυτό… Η
αβάσταχτη ελαφρότητά του, η ανεργία του, η ήττα του, η αποτυχία
του, η αδυναμία και η αμαρτία του.
Η κραυγαλέα σιωπή και η σιωπηλή κραυγή
του. Η ανυπόφορα φτηνή του διάθεση για Ζωή με κεφαλαίο το Ζ, ακόμα και αν είναι
ζωούλα, απίστευτα μέτρια και απλή, χωρίς τις μεγαλοστομίες των
μεγάλων εξουσιών, οραμάτων και
ιδεολογιών οι οποίες αρέσκονται
συνήθως να προβάλλουν αλλά και να κρύβονται πίσω από τους όποιους ΗΡΩΕΣ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ (πραγματικούς
ή μη, τους είναι αδιάφορο, αρκεί να τους
χρησιμεύουν σε κάτι) … Οι τελευταίοι οδηγούνται σε κάθε
λογής εκτελεστικό απόσπασμα σχεδόν τελετουργικά , εξυμνούμενοι και
αγιοποιούμενοι από τους επαγγελματίες ιδεολόγους και εξουσιαστές ..Από κείνους δηλαδή που ΕΝ ΖΩΗ υπήρξαν συχνά
αντικείμενα χλεύης και περιφρόνησης…
Κι αυτό γιατί οι επαγγελματίες ιδεολόγοι όλων των ιδεολογιών και των εξουσιών , εκείνων που
δεν επιτρέπουν τον αντίλογο και τη διαφωνία παρά μόνο στους νεκρούς , οι οποίοι
παρόλα αυτά θα συμφωνήσουν στο τέλος ακριβώς λόγω της αδυναμίας τους να
διαφωνήσουν αφού είναι νεκροί, αυτοί οι ιδεολόγοι όλων
των εξουσιών και των ιδεοληψιών έχουν ανάγκη μόνο από νεκρούς
ήρωες.. Που τους μεταχειρίζονται κατά πως θέλουν στους λόγους και στους
επικηδείους τους, που τους αρνούνται να ζήσουν με φωνή, αφού τους
είναι πιο χρήσιμοι, άφωνοι…. Θέλω , λέει , ο κάθε ανθρωπάκος και ιδανικός αυτόχειρας να έχω το δικαίωμα να
κάνω σφάλμα και να το μετανιώνω, να προσεύχομαι και να καταριέμαι , να επιλέγω
δηλαδή τον τρόπο που θα ζήσω χωρίς να φοβάμαι μήπως συνθλιβώ από τις ερπύστριες
των καθοδηγητών και των κομματικών φωστήρων ή των εξουσιαστικών θώκων.. Θέλω
να φοβάμαι αλλά ταυτόχρονα να τραγουδώ -- σιγά μη φοβηθώ-- και να μπορώ και τα
δυο…
Όσοι βιαστούν να πουν ότι ο Σεμιόν Σεμιόνοβοτς (ο ασήμαντος ανθρωπάκος του
έργου που μετατρέπεται σε διάσημο μελλοθάνατο, αφού όλες οι μορφές της εξουσίας
και του συστήματος επιδιώκουν να καπηλευτούν το θάνατο του για ίδιον όφελος)
φωτογραφίζει μόνο το σταλινικό καθεστώς στο οποίο ζει ο συγγραφέας
του, Νικολάι Έρντμαν, καθεστώς το οποίο τον
τιμώρησε στέλνοντας τον..διακοπές στην Σιβηρία
και καταδικάζοντάς τον στη θεατρική αφάνεια , κάνουν μέγα λάθος..
Και αυτό, επειδή ξεχνούν πως Σεμιόν Σεμιόνοβιτς και Νικολάι Έρντμαν
βρίσκονται παντού όπου υπάρχουν εξουσίες με συγκεκριμένα
συμφέροντα και με θεραπαινίδες,
τις μεγαλόστομες αρχές και αξίες τους ..Από τις τελευταίες ,
ένα τσιγάρο δρόμος μακριά, είναι συνήθως κάθε είδους
φασισμός και απολυτότητα , ιδίως όταν ο άνθρωπος γίνεται το μέσον και όχι ο
σκοπός…
Όσοι βιαστούν επίσης να εξάγουν το συμπέρασμα
πως ο Αυτόχειρας του Νικολάι Έρντμαν
καταδικάζει συλλήβδην όλους εκείνους που οι συγκυρίες, η
ιστορία και η προσωπική τους απόφαση τους οδήγησαν να πέσουν
ηρωικά στις επάλξεις των ονείρων και των οραμάτων τους , πάλι
σφάλλουν… Γιατί το Τέλος, με την αναγγελία της αυτοκτονίας ενός πιθανότατα
διάσημου ανθρώπου που δεν ήθελε συστάσεις, μας αιφνιδίασε με μια απίστευτα
προβοκατόρικη ατάκα..Η Ζωή ..δεν αξίζει να την ζει κανείς έτσι ….( δεν τη θυμάμαι
ακριβώς)
Κι αν
συχνά δεν δικαιώνονται οι άνθρωποι και
οι επιλογές τους, αυτό που πάντα πρέπει να δικαιώνεται είναι η Ζωή..που είναι το Μέγα Καλό και Πρώτο..Και όταν δεν αξίζει να τη ζει κάποιος, πρέπει οπωσδήποτε να
την αλλάξει… Αυθαίρετο συμπέρασμα; Μπορεί..Αλλά έχει μέσα του ελπίδα....
Το σπαρακτικό κλάμα του Σεμιόν Σεμιόνοβιτς , προς στο τέλος του έργου, αυτός ο κλαυσίγελος καλύτερα, φανερώνουν αυτό που ο Νικολάι Έρντμαν υπερασπίστηκε με τη ζωή και το έργο του.. Ο άνθρωπος δεν είναι μονοδιάστατος ..δεν είναι ένα πράγμα.... Θέλει και αυτό αλλά όχι μόνο αυτό.. Κυρίως θέλει να Ζει χωρίς να έχει ενοχές ακόμα και για τις ευτελέστερες επιλογές του πριν ο ίδιος αποφασίσει ( ή και όχι ) να μετανιώσει γι αυτές… Τέλος θέλει να επιλέγει τη Ζωή ως τη μέγιστη αξία που δεν ανταλλάσσεται και δεν εξαγοράζεται αλλά αντιμετωπίζεται ως λαχτάρα που αδυνατεί να την εγκαταλείψει...
Και κάτι τελευταίο..Οι ιδεολογίες
και τα οράματα τότε μόνο έχουν αξία όταν σέβονται και δεν
υποτιμούν και αυτούς που τα αρνούνται… Δεν ξεπλένονται από ήρωες νεκρούς , δεν
είναι στο απυρόβλητο, δεν επιβάλλονται… Αντέχουν κυρίως μέσα από τα λάθη
τους..Όταν τα παραδέχονται….
Γιατί όπως λέει και ένας ποιητής
που δεν θυμάμαι το όνομά του..
ΜΗΝ ΚΛΑΙΣ
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΑ
Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ
ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ
ΜΑΡΙΑ
ΦΟΥΚΑ